Ο Δίολκος στον Ισθμό της Κορίνθου: Έγκριση μελέτης – ανάταξης του

«ὁ δ’ Ἰσθμὸς κατὰ τὸν διολκὸν, δι’ οὗ τά πορθμεῖα ὑπερνεωλκοῦσιν ἀπὸ τῆς ἑτέρας εἰς τὴν ἑτέραν θάλατταν, εἴρηται ὅτι τετταράκοντα σταδίων ἐστίν» (Στράβων Η, ΙΙ 2)

Την Τρίτη 4 Ιουνίου 2013 παρουσιάστηκε και εγκρίθηκε, μετά από συζήτηση, από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), η μελέτη σχετικά με τον Δίολκo στον Ισθμό της Κορίνθου.

Η μελέτη περιελάμβανε δύο υπομελέτες:

1. Οριστική Μελέτη του έργου.

2. Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) του ιδίου έργου με τίτλο «Προστασία της όδευσης του αρχαίου Διόλκου, στην Ποσειδωνία-Ίσθμια», Περιφερειακής Ενότητας (Π.Ε) Κορινθίας Περιφέρειας Πελοποννήσου.

Πρόκειται για μια σοβαρή μελέτη ιδιαίτερου αντικειμένου, η οποία εκπονήθηκε από την “Εγνατία Οδός Α.Ε.”, σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, με χορηγία της “Club Hotel Casino Loutraki”.

Η Μελέτη ήταν δύσκολη και χρειαζόταν ιδιαίτερη προσέγγιση και γι’ αυτό ζητήθηκε και η βοήθεια ειδικών επιστημόνων, μεταξύ αυτών του καθηγητού Ε.Μ.Π. κου Θεοδόση Τάσιου, ο οποίος ήταν ο δημιουργός της εικονοκινητικής ταινίας “Δίολκος, 1500 χρόνια”.

Στο τμήμα αυτό πού θα γίνει η ανάταξη παρατηρείται η μεγαλύτερη καταστροφή. Αυτή άρχισε περιορισμένα αμέσως μετά τη διάνοιξη της Διώρυγας, τη δεκαετία του 1880 και συνεχίστηκε καθ’ όλα τα χρόνια λειτουργίας της. Είναι σίγουρο ότι η διάνοιξη της Διώρυγας κατέστρεψε ένα τμήμα αυτής, χωρίς να αναφέρεται κάτι από τον Ούγγρο Bella Garster, επικεφαλή μηχανικό της διόρυξης του Ισθμού.

Κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες η καταστροφή αυξήθηκε έντονα. Κύρια αιτία της καταστροφής του τμήματος, είναι οι κυματισμοί της θάλασσας που προκαλούνται από τις διελεύσεις των πλοίων. Οι κυματισμοί προσπίπτουν στο πρανές του εδάφους, επί του οποίου έχουν εδρασθεί οι λίθινοι δόμοι του Διόλκου και σιγά-σιγά με τη διεύρυνση του πλάτους της Διώρυγας καταρρέει το έδαφος κάτω από τους δόμους, πολλοί από τους οποίους σωριάζονται στη θάλασσα.

Σύμφωνα με τη Μελέτη θα κατασκευασθεί ένα ανάχωμα παράλληλο προς  τη διαδρομή του Διόλκου, σε μικρή απόσταση και σε τεθλασμένη διάταξη. Το ανάχωμα θα αποτελείται από προκατασκευασμένα κιβώτια από οπλισμένο σκυρόδεμα διαστάσεων 4,00μ. x 4,47μ. x 5,50μ.

Τα κιβώτια αυτά δε θα είναι πλήρη, αλλά θα έχουν ανοίγματα για την είσοδο και έξοδο του θαλασσινού νερού. Πλευρικά πρανή από λίθους και στις δύο πλευρές του αναχώματος, θα ολοκληρώσουν την επέμβαση. Θα πραγματοποιηθούν πολύπλοκες εργασίες, επιχώματα, εκσκαφές, κατασκευή τοιχίων, δαπέδων αλλά και επανεπιχώσεις, διαστρώσεις με γεωύφασμα, τοποθέτηση γεώσακων, κατασκευή οπλισμένου επιχώματος, προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο. Πρώτη εργασία της επέμβασης θα είναι η ανέλκυση των βυθισμένων δόμων του Διόλκου, οι οποίοι θα συντηρηθούν σε γειτονικό εργοτάξιο επιφανείας έξι στρεμμάτων. Στη λύση αυτή κατέληξαν οι μελετητές λόγω της γεωλογίας της περιοχής και συγκεκριμένα λόγω της διατομής του σκάμματος της Διώρυγας, η οποία είναι τραπεζοειδής διατομή και της οποίας το βάθος αρχίζει πολύ κοντά στον Δίολκο.

Ο Δίολκος είναι ένα από τα μεγάλα έργα της αρχαιότητας στην Κορινθία (εποχής Περιάνδρου – 6^ου π.Χ. αιώνα), το οποίο συνδυάζεται άμεσα με τα αρχαία λιμάνια του Λεχαίου και των Κεγχρεών, αποτελώντας μια ενότητα κατασκευαστική, λειτουργική και οικονομική. Στην ουσία είναι ένας καλοφτιαγμένος δρόμος, πλάτους 4,00μ.-6,00μ., με δόμους κανονικού μεγέθους, ο ένας δίπλα στον άλλο, σε παράλληλες σειρές μεταξύ τους. Οι γραμμές των τροχών έχουν αποτυπωθεί και έχουν χαραχτεί σε απόσταση 1,50 μ. μεταξύ των (μεταξόνια απόσταση). Ο Δίολκος ακολουθεί το ανάγλυφο του εδάφους. Στο γνωστό τμήμα του, δεν παρατηρούνται τεχνητά έργα, ούτε και έντονες διαμορφώσεις του εδάφους με επιχώσεις ή χωματισμούς. Από την υπάρχουσα διαδρομή και την κατά μήκος κλίση του τμήματος αυτού – περίπου 1% – προκύπτει ότι κυρίαρχο και καθοριστικό στοιχείο για τη χάραξη είναι η κατά μήκος κλίση. Το συνολικό μήκος της γνωστής διαδρομής του Διόλκου είναι στα 1.100μ. Το μήκος τμήματος όπου γίνεται η επέμβαση είναι περίπου 180,0μ. Το συνολικό μήκος εκτιμάται στα 7.500μ.. Η κλίση των τμημάτων αυτών είναι 1-2,5%.

Επί σειρά αιώνων τα ερείπια του Διόλκου ήταν θαμμένα στο έδαφος. Το ορατό τμήμα του, ήταν μια επιφάνεια από δόμους, σαν πλατφόρμα, στο στόμιο της Διώρυγας προς τον Κορινθιακό κόλπο, με μικρή κλίση προς τη θάλασσα, διαστάσεων περίπου 50,0μ. x 10,0μ. Αυτή η επιφάνεια θεωρήθηκε από τον Harold North Fowler (1932) ότι ήταν η κατάληξη του Διόλκου. Νωρίτερα, ο J. G. Fraser, (1917), αναφέρθηκε σε ένα άλλο τμήμα του Διόλκου κοντά στο χωριό Καλαμάκι, στο Σαρωνικό κόλπο.

Η πρώτη περιγραφή του Διόλκου πού συναντούμε είναι στον Baedecker, ταξιδιωτικό οδηγό του ‘Griechenland Handbuch fur Reisende’-Leipzig. Εκεί αναφέρεται ότι «κοντά στη βόρεια πλευρά του τείχους (εννοεί το Εξαμίλιο Τείχος) προς την πλευρά της Στερεάς Ελλάδας και κοντά στο δρόμο από την Κόρινθο στο Καλαμάκι, δίπλα σ’ ένα φυλάκιο φρουράς, τα υπολείμματα αμαξιτού δρόμου του Διόλκου, είναι ορατά. Πάνω σ’ αυτόν, μικρά πλοία μεταφέρονταν κατά μήκος του Ισθμού για να αποφύγουν το γύρο της Πελοποννήσου».

Η επέμβαση, όταν ολοκληρωθεί, θα προστατεύσει το μνημείο και θα δημιουργήσει ένα αρχαιολογικό χώρο, έτσι ώστε να είναι επισκέψιμος και ανοικτός στο κοινό. Στη συνέχεια η Πειραματική Αρχαιολογία μπορεί να παίξει σπουδαίο ρόλο στην κατασκευή ομοιωμάτων και στην παρουσίαση του τρόπου μεταφοράς των πλοίων επί των ολκών, έτσι ώστε να εφαρμοστεί αυτό που ο καθηγητής Θ. Π. Τάσιος αναφέρει: «μια μέρα μπορεί και να υπερφέρωμεν (Θουκυδίδης) ή να υπερισθμίσωμεν (Πολύβιος) ή υπερενεωλκύσωμεν (Στράβων) ή διισθμιονίσωμεν (Αριστοφάνης) ή διαβιβάσωμεν (Φραντζής) ορισμένα πλοία πάνω από τον Δίολκον».

Η Περιφέρεια Πελοποννήσου έχει έντονη και ουσιαστική παρουσία στα έργα Πολιτισμού. Όχι μόνο, έχει εντάξει μεγάλο αριθμό έργων μέχρι σήμερα, στους κωδικούς 58, 59 που αφορούν τα αρχαιολογικά έργα και μουσεία, αλλά έχει καλύψει κατά πολύ τους αντίστοιχους προϋπολογισμούς και τον αριθμό των έργων. Ήδη εκτελούνται περίπου πενήντα έργα στην Πελοπόννησο και είναι αρκετά ακόμα προς εκτέλεση.

Όσον αφορά την ανάταξη του Διόλκου, είναι συνεχές το ενδιαφέρον και η φροντίδα του Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κου Πέτρου Τατούλη. Μετά την έγκριση της Μελέτης από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ), η επέμβαση του κου Περιφερειάρχη θα είναι καθοριστική και ουσιαστική για την περαιτέρω πορεία του έργου. Και αυτό είναι συνέχεια των πολλών και αδιάκοπων προσπαθειών πού είχε κάνει ως Υπουργός Πολιτισμού για τα έργα Πολιτισμού και δυστυχώς δεν υπήρξε μετά από αυτόν συνέχεια.   

Σχετικά:

https://plus.google.com/photos/112541195672969416026/albums/5892000040576245569

Βιβλιογραφία: Απόστολος Ε. Παπαφωτίου “Ο ΔΙΟΛΚΟΣ ΣΤΟΝ ΙΣΘΜΟ ΤΗΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ”. Προλογίζει ο καθηγητής Θ. Π. Τάσιος.

Την ταινία “Δίολκος, 1500 χρόνια” μπορεί να την παρακολουθήσει κανείς στο:

http://www.youtube.com/watch?v=SQ36iO8mLvo (ελληνικά)

http://www.youtube.com/watch?v=mG-8uaCxzq8 (αγγλικά)

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε. ΠΑΠΑΦΩΤΙΟΥ

ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Ο Αντιπεριφερειάρχης Απόστολος Ε. Παπαφωτίου εκπροσωπώντας τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κ. Πέτρο Τατούλη και την Περιφέρεια Πελοποννήσου παρευρέθηκε στην εκδήλωση της “Ένωσης Ελληνικών Πόλεων με Μεσαιωνικά Κάστρα” που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 14-6-2013 στο κτίριο της Παλαιάς Βουλής στην Αθήνα.

Το πρόγραμμα ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον, πλούσιο και πολυθεματικό.

Παρουσιάστηκε η πρόταση προγράμματος με τίτλο: «Η φωνή των Κάστρων» από τη Δρ. Δωροθέα Παπαθανασίου-Ζούρτ (Παν. Αιγαίου).

Συγχρόνως παρουσιάστηκαν, κατά επιτυχημένο τρόπο, από μελετητικά γραφεία και εκλεκτούς ομιλητές οι προτάσεις για την ανάπτυξη του ιστορικού και προσκυνηματικού τουρισμού, του εθελοντισμού και της κοινωνικής υπευθυνότητας, για την προστασία, ερμηνεία και δημιουργική αξιοποίηση της μεσαιωνικής μας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρουσίαση με θέμα “Η ευρωμεσογειακή στρατηγική, προκλήσεις και δυνατότητες” από την Ευρωβουλευτή κ. Ρόδη Κράτσα.

Τονίστηκε ιδιαίτερα ο ρόλος των Κάστρων ως πηγή ανάπτυξης. Μεταφέρθηκε η διεθνής εμπειρία από άλλα κράτη, όπου οι κοινωνίες προγραμματισμένα κτίζουν προϊόντα και μύθους με αποτέλεσμα να κερδίζουν συνεχώς οι τοπικές κοινωνίες .

Τα Κάστρα είναι συγχρόνως τοπόσημα, αυθεντικά δημιουργήματα της πόλεως και μπορούν να αποτελέσουν γέφυρα από το παρελθόν στο μέλλον.

Είναι ένα μεγάλο δυναμικό και συμβολικό κεφάλαιο με τεράστιες δυνατότητες.

Η “Ένωση Ελληνικών Πόλεων με Μεσαιωνικά Κάστρα” είναι ένας οργανισμός που ιδρύθηκε το 2007 μετά από πρωτοβουλία και αποτέλεσμα συνεδρίου του Ινστιτούτου Μεσαιωνικών Σπουδών το οποίο έλαβε χώρα στο Μυστρά Λακωνίας.

Στόχοι της Ένωσης αυτής είναι:

·      Η ανάδειξη, η προβολή, η χρήση των Μεσαιωνικών κτισμάτων.

·      Η προώθηση της έρευνας και της γνώσης αυτών.

·      Η ενίσχυση των υποδομών, η αξιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος με στόχο την ανάπτυξη σε περιφερειακό, διαπεριφερειακό και τοπικό επίπεδο.

·      Η συμμετοχή σε αντίστοιχα προγράμματα Εθνικά, Ευρωπαϊκά, για την τουριστική αξιοποίηση.

·      Η αρμονική ένταξη των κάστρων, στις πόλεις που βρίσκονται, στη σύγχρονη ζωή και στα κοινωνικά δρώμενα.

Η Περιφέρεια Πελοποννήσου στηρίζει, ενισχύει και υποστηρίζει κάθε σοβαρή προσπάθεια που γίνεται από φορείς, θεσμούς και πολίτες που έχουν στόχο τη συντήρηση, προβολή και αξιοποίηση της πολιτιστική μας κληρονομιάς.

Ακόμη είναι ιδιαίτερα γνωστή για το μεγάλο αριθμό κάστρων και για τις πόλεις και περιοχές που έχουν κτιστεί αυτά. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ο αριθμός των κάστρων, φρουρίων και πύργων στο σημερινό Νομό Κορινθίας πλησιάζει τα εκατό. Πολλά από τα κάστρα αυτά έχουν δομηθεί κατά την Μυκηναϊκή Εποχή, άλλα κατά τους κλασσικούς χρόνους. Νεώτερα κατά τη Βυζαντινή Εποχή. Υπάρχουν ακόμα κάστρα τα οποία έχουν κατασκευασθεί κατά τη Βενετοκρατία. Πάνω τους αποτυπώνεται η τεχνολογία της κάθε εποχής και η τεχνογνωσία των κατοίκων της περιοχής, όλα δημιουργήματα της κοινωνίας.

Έχει εντάξει στο ΕΣΠΑ πολλά έργα τα οποία αφορούν στη συντήρησή, στερέωση, προσπελασιμότητα και ανάδειξη τους. Έργα τα οποία υλοποιούνται, άλλα είναι σε εξέλιξη και αποτελούν στοιχεία του Δικτύου των κάστρων.

Η πολιτική της Περιφέρειας Πελοποννήσου και στον τομέα αυτό του πολιτισμού δεν είναι αποσπασματική, ούτε τυχαία. Επεμβαίνει με γνώση, έχοντας στόχο, τη σύνδεση μεταξύ τους, τη δημιουργία δικτύου, την ολοκληρωμένη αξιοποίηση τους και τη συνεχώς προστιθέμενη αξία που παράγουν.

Συγχρόνως συνδυάζει αυτά και με άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχουν πόλεις της Πελοποννήσου, όπως αρχαία Λιμάνια. Έτσι η κάθε μονάδα γίνεται μέλος μιας μεγάλης ομάδας – ένωσης με αποτέλεσμα να γίνεται η Πελοπόννησος ένα ανοιχτό Μουσείο στο Χώρο και στο Χρόνο, με αποτύπωση των γεγονότων και της ιστορίας, μέσω των δομημάτων, των κατασκευών και του περιβάλλοντος.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε. ΠΑΠΑΦΩΤΙΟΥ

ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Πέτρος Τατούλης επισκέφθηκε μαζί με κλιμάκιο συνεργατών, σήμερα 13/06/2013, το εκτελούμενο έργο του φράγματος του Ασωπού.

Συνοδευόταν από τους Αντιπεριφερειάρχες κ. Παπαφωτίου, κ. Δέδε, τον Περιφερειακό Σύμβουλο κ. Πισιμίση, τους Δημάρχους κ. Πνευματικό, κ. Σταματόπουλο, κ. Ανδριανάκο, τους Αντιδημάρχους και τους Δημοτικούς Συμβούλους του Δήμου Νεμέας, το Διευθυντή της ΔΕΚΕ κ. Παπαιωάννου, υπηρεσιακούς παράγοντες και μηχανικούς της αναδόχου εταιρείας "ΙΟΝΙΟΣ Α.Ε.".

Το φράγμα κατασκευάζεται σε στένωση, του ποταμού Ασωπού της Νεμέας, η οποία ορίζεται από την ευθεία που συνδέει τις κοινότητες Στιμάγκα και Παραδείσι.

Το έργο εξελίσσεται πλέον με ικανοποιητικό ρυθμό, μετά από μια προσωρινή παύση εργασιών και περιλαμβάνει:

Χωμάτινο φράγμα ύψους 68,00μ. από το φυσικό έδαφος, με στέψη πλάτους 10,00μ. μήκους 425,00μ. και υψόμετρο +210,00. Το προταθέν φράγμα είναι χωμάτινο αποτελούμενο από ζώνες, των οποίων τα υλικά θα εξευρεθούν εντός του ταμιευτήρα καθώς και σε περιοχές προς τα κατάντη του φράγματος. Η τυπική διατομή περιλαμβάνει τις ακόλουθες επί μέρους ζώνες:

·    Πρόφραγμα

·      Κεντρικό Αδιαπέρατο Πυρήνα Στεγάνωσης

·      Διαβαθμισμένα φίλτρα (λεπτόκοκκο και χονδρόκοκο)

·      Διαβαθμισμένο Στραγγιστήριο

·      Σώμα στήριξης ανάντη

·      Σώμα στήριξης κατάντη

·      Προστασία ανάντη πρανούς με λιθορριπή

·      Προστασία κατάντη πρανούς με φυτική γη

Οι μάργες - ιλυόλιθοι από τις οποίες αποτελείται ολόκληρη η λεκάνη κατάκλυσης είναι γενικά αδιαπέρατες, πράγμα που εξασφαλίζει πλήρως και τη στεγανότητα του μελλοντικού ταμιευτήρα.

Οι κύριες διαστάσεις του Φράγματος, όπως προέκυψαν από τις υδραυλικές μελέτες και τους στατικούς και εδαφομηχανικούς υπολογισμούς και τους λοιπούς υπολογισμούς ευσταθείας, έχουν ως εξής:

Υψόμετρο στέψεως	+210,00
Μέγιστο ύψος από φυσικό έδαφος	68m
Πλάτος στέψεως	10m
Μέγιστο πλάτος βάσεως φράγματος	450m
Κλίση ανάντη πρανούς	1,0 κατ.:3,5 οριζ.
Κλίση κατάντη πρανούς	1,0 κατ.:3,0 οριζ.
Μήκος στέψεως	425m
Όγκος επιχώματος φράγματος	4.500.000m3
Ανώτατη στάθμη αποθηκεύσεως	+203,30
Ανώτατη στάθμη πλημμύρας	+207,50
Κατωτάτη στάθμη υδροληψίας	+170,00
Επιφάνεια ταμιευτήρα στη στάθμη συγκράτησης νερού	1,27 km2
Επιφάνεια ταμιευτήρα στην ανώτατη στάθμη πλημμύρας	1,43km2

Ο ετήσιος όγκος του νερού του ταμιευτήρα αξιοποιείται ως ακολούθως:

1. 17,95 εκ. μ3 για αρδευτικούς σκοπούς
2. 6,0 εκ. μ3 για τεχνητό εμπλουτισμό
3. 2,37 εκ. μ3 για οικολογική παροχή
4. 2 – 2,5 εκ. μ3 για άλλες χρήσεις (ύδρευση γειτονικών περιοχών)

Σήμερα εκτελούνται οι κάτωθι εργασίες και υποέργα:

1)      Πραγματοποιούνται εκσκαφές στο δεξιό αντέρεισμα για την κατασκευή  του πυρήνα του φράγματος.

2)      Κατασκευάζεται το πρανές του υπερχειλιστού ύψους 80,0 μ. από τον πυθμένα του.

3)      Ενισχύεται το πρανές με προτεταμένα αγγύρια και οπλισμούς βάθους 7,0 μ. και διατομής Φ25. Συγχρόνως γίνεται επένδυση του πρανούς με εκτοξευόμενο Σκυρόδεμα (Ganite).

4)      Κατασκευάζονται τα σώματα στήριξης του φράγματος με αδρανή διαβαθμισμένα υλικά.

5)      Είναι ήδη σε λειτουργία τα φίλτρα και τα κόσκινα για την παραγωγή των αδρανών.

6)      Κατασκευάζεται ο εξωτερικός οχετός του έργου που θα μεταφέρει την περιοχή του Ασωπού, στην ήδη κατασκευασθείσα σήραγγα εκτροπής μήκους 250,0 μ. και διαμέτρου 9,0 μ. Ο αγωγός κατασκευάζεται από οπλισμένο Σκυρόδεμα διαμέτρου 9,0 μ.      

Είναι το έργο του φράγματος του Ασωπού, έργο όχι μόνο αρδευτικό, υδρευτικό αλλά και τουριστικό. Η δε λίμνη, ανάντη του φράγματος, μήκους 6,0 περίπου χιλιομέτρων, θα είναι πόλος έλξεως των επισκεπτών επηρεάζοντας συγχρόνως και το μικροκλίμα της περιοχής. Η κατασκευή του φράγματος θα δώσει τη δυνατότητα για περαιτέρω σημαντική ανάπτυξη της περιοχής, της Κορινθίας και της Πελοποννήσου γενικότερα.

Για την λειτουργία του φράγματος και των λοιπών έργων απαιτείται φορέας διαχείρισης ο οποίος θα καθορίζει του όρους αξιοποίησης του φράγματος και της περιοχής, της εκμετάλλευσης του υδάτινου δυναμικού και όλων των συναφών έργων.

Η Περιφέρεια Πελοποννήσου μελετάει την περιοχή ως μια ενότητα, για την πολλαπλή αξιοποίηση της, σχεδιάζοντας και προγραμματίζοντας αντίστοιχα έργα και δράσεις.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε. ΠΑΠΑΦΩΤΙΟΥ

ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Ο Αντιπεριφερειάρχης Πελοποννήσου Απόστολος Ε. Παπαφωτίου εκπροσωπώντας τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κο Πέτρο Τατούλη και την Περιφέρεια Πελοποννήσου παρευρέθηκε την Κυριακή 2 Ιουνίου 2013 στην Αρχαία Νεμέα, όπου πραγματοποιήθηκε εκδήλωση προς τιμήν του ιδρυτή του σωματείου «Οφέλτης - Ο φίλος της Νεμέας» κου Θεόδωρου Παπαλεξόπουλου.

Ήταν μία σεμνή αλλά και ουσιαστική εκδήλωση. Σεμνή όπως ταιριάζει στην προσωπικότητα του τιμώμενου. Ουσιαστική επίσης όπως ταιριάζει πάλι στην προσωπικότητα του ιδίου.

Το έργο του Θεόδωρου Παπαλεξόπουλου είναι μεγάλο, ιδιαίτερο και σημαντικό. Είναι σταθερός  φίλος της Νεμέας για είκοσι και πλέον χρόνια, όπου η παρουσία του είναι έντονη σε πολλές κοινωνικές δράσεις. Συμμετέχει ενεργά, ως μέλος της τιμητικής επιτροπής του Συλλόγου για την Αναβίωση των Νεμείων Αγώνων.

Εργάζεται ιδιαιτέρως για την αναστήλωση των κιόνων του Ναού του Διός της Νεμέας, μαζί με άλλους φωτισμένους ανθρώπους, με όραμα και στόχο την αποκατάσταση του αρχιτεκτονικού μνημείου. Η συμμετοχή του δεν περιορίζεται μόνο στις οικονομικές χορηγίες, αλλά επεκτείνεται και στην επίλυση πρακτικών προβλημάτων. Ο ίδιος, ως πολιτικός μηχανικός, έχει μεγάλες δυνατότητες προς τούτο. Υπήρξε ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος του Σωματείου «Οφέλτης - Ο φίλος της Νεμέας». Ο Οφέλτης έχει ως σκοπό την ανάδειξη του Αρχαιολογικού χώρου της Νεμέας και γενικότερα της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Το όραμα του κου Παπαλεξόπουλου παραμένει συνεχές και αφορά στην ενοποίηση του Αρχαιολογικού χώρου με το Στάδιο, στη σύνδεση του Ιερού της Νεμέας με τα άλλα Ιερά της Πελοποννήσου, στην Αναβίωση των αρχαίων Νεμείων Αγώνων, στην αποκατάσταση και συντήρηση της “Κρυπτής Εισόδου” και σε πολλές άλλες δράσεις. Η συμπεριφορά του Θεόδωρου Παπαλεξόπουλου και της ομάδας που τον πλαισιώνει και συνεργάζονται από κοινού, στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα στην κοινωνία. Μήνυμα αλληλεγγύης και κοινής και συλλογικής προσπάθειας για την επίτευξη του στόχου.

Με γνώση, με μεθοδικότητα, με συνεχή εργασία, τα ακατόρθωτα γίνονται κατορθωτά. Και τούτο επιβεβαιώνεται καθαρά από την εικόνα της Νεμέας πριν τριάντα χρόνια και τη σημερινή, όπου μετά την αποκάλυψη τους, ο Ναός του Διός, ο Αρχαιολογικός χώρος, το Στάδιο και άλλα, είναι “Θέας άξια”.

Ο Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος συνεχίζει την πορεία των μεγάλων χορηγών, που έρχονται από την αρχαιότητα. Δια ιδίων εξόδων και με το αίσθημα της προσφοράς, συντελεί με ισχυρό τρόπο, στη διατύπωση της Ιστορίας της Νεμέας.

Εις ανταπόδοση όλων αυτών, η ευγενική χειρονομία του Δήμου Νεμέας έρχεται να βεβαιώσει την αμφίδρομη σχέση του ιδίου με τη Νεμέα. Σε ένα κίονα οκταγωνικής μορφής τοποθετήθηκε, ως επίστεψη, η γλυπτική σύνθεση του μικρού Οφέλτη, έργο του Αναστ. Ξύδη. Για το δημιουργό αρμόζουν τα λόγια του αείμνηστου αρχαιολόγου Χρήστου Καρούσου «περικαλές άγαλμα εποίησε ουκ αδαής».

Πάνω σε μια έδρα του ιδίου κίονα, σμιλεύτηκε επιγραφή από τον Νίκο Γεωργίου, χαραγμένη σε ελληνικό αλφάβητο του 6^ου π.Χ., με γράμματα πού έχουν αποκαλυφθεί στον χώρο και με διάταξη βουστροφηδόν με δύο στίχους. Η επιγραφή αυτή σηματοδοτεί την πλατεία, η οποία πλέον φέρει το όνομα Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος.

Η Περιφέρεια Πελοποννήσου στέκεται πάντοτε δίπλα σε κάθε σοβαρή προσπάθεια, σε κάθε καλή πρακτική που έχει στόχο την πολιτιστική μας κληρονομιά. Ο Αρχαιολογικός χώρος της Νεμέας, χώρος με ιδιαίτερο ιστορικό φορτίο, μοναδικό Ιερό της αρχαιότητας, σε στενή σχέση με τα λοιπά Ιερά, όπου τελούνταν οι αντίστοιχοι αγώνες, αποτελεί σημαντικό στόχο για την Περιφέρεια, για να “ξαναδομηθεί” ο χώρος με τις αρχαίες χρήσεις του Σταδίου, των Αγώνων και την ενοποίηση του χώρου. Παράλληλα πραγματοποιεί πολλά έργα στην περιοχή, τα οποία έχουν στόχο την αναβάθμιση, την επισκεψιμότητα και τη συνεχή αξιοποίηση της, ενώνοντας το παρελθόν με το παρόν και με όραμα το μέλλον.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε. ΠΑΠΑΦΩΤΙΟΥ

ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Ο Αντιπεριφερειάρχης Πελοποννήσου Απόστολος Ε. Παπαφωτίου εκπροσωπώντας τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κο Πέτρο Τατούλη και την Περιφέρεια Πελοποννήσου συμμετείχε στην ημερίδα που συνδιοργάνωσαν η Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών και το Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, με τίτλο: «Φόρος τιμής στον Carl και την Elizabeth Blegen. Μνήμη της οδού Πλουτάρχου 9», η οποία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 31 Μαΐου 2013, στο αμφιθέατρο Cotsen Hall της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών, στην Αθήνα.

Μια εκδήλωση “φόρος τιμής” στο ζεύγος Carl και Elizabeth Blegen για το σημαντικό έργο που παρήγαγαν στη ζωή τους. Έργο που είχε κύριο αντικείμενο την Αρχαιολογία και την κοινωνική της διάσταση. Συγχρόνως αναφέρθηκε η έντονη παρουσία και προσφορά τους στην Ελληνική κοινωνία. Ήταν μια σεμνή αλλά ουσιαστική εκδήλωση, πολύ καλά οργανωμένη, στην οποία συμμετείχαν πολλοί επιστήμονες – ερευνητές από Ευρώπη, Αμερική και Ελλάδα.

Ο Carl Blegen (1887-1971), αρχαιολόγος και καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστήμιο του Cincinatti, του οποίου το επιστημονικό κύρος και η εμβέλεια της προσωπικότητας έχουν αναγνωριστεί διεθνώς, ανέσκαψε συστηματικά, αρχικά ως μέλος της Αμερικανικής Σχολής  Κλασικών Σπουδών και διαδοχικά ως Γραμματέας και Διευθυντής της, πλήθος προϊστορικών θέσεων. Βοηθούμενος από τη γυναίκα του Elizabeth Blegen ανέσκαψε περιοχές της Πελοποννήσου, της Λοκρίδας, της Μικράς Ασίας και της Τροίας. Συνέχισε τις έρευνες των Σλήμαν (Schliemann) και Ντόρπφελντ (Dörpfeld),  στο λόφο του Hissarlik (από το 1932 ως το 1938), προτείνοντας τη χρονολόγηση της προϊστορικής πόλης της Τροίας, από τη συστηματική μελέτη της κεραμικής της.

Η Πελοπόννησος υπήρξε προσφιλής τόπος για το ζεύγος Blegen. Έσκαψε στην Κορινθία και στη Μεσσηνία επί πολλά χρόνια και σε διαφορετικές περιοχές. Ξεκίνησε από τα Αγιωργίτικα της Αρκαδίας και συνέχισε στον Ακροκόρινθο, στην Κόρινθο, στον οικισμό Κοράκου, στις Ζυγουριές, στον Φλοιούντα, στην Τσούκιζα, στην Προσύμνη και στον Άνω Εγκλιανό Μεσσηνίας. Οι ανασκαφές στον οικισμό Κοράκου στην Κόρινθο απετέλεσε το θέμα της Διδακτορικής του Διατριβής στο Πανεπιστήμιο του Yale. Το 1939 απεκάλυψε μαζί με το διευθυντή αρχαιοτήτων, αρχαιολόγο Κωνσταντίνο Κουρουνιώτη το Ανάκτορο του Νέστορος, στον Άνω Εγκλιανό Μεσσηνίας, κοντά στη σημερινή Χώρα, Πύλο. Οι τελευταίες έρευνες διακόπηκαν με το ξέσπασμα του Β' Παγκόσμιου Πόλεμου για να συνεχιστούν συστηματικά από το 1952 έως το 1969, φέρνοντας στο φως το καλύτερα διατηρημένο Μυκηναϊκό ανάκτορο στην Ελλάδα, όπως και εκατοντάδες πινακίδες Γραμμικής Β και μοναδικές τοιχογραφίες. Από την μελέτη των πινακίδων Γραμμικής Β διατύπωσε την άποψη του, περί της γραφής αυτών σε ελληνική γλώσσα, προτού καν εφευρεθεί το ελληνικό αλφάβητο. Η άποψη αυτή επιβεβαιώθηκε από την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β από τον Άγγλο αρχιτέκτονα Michael Ventris το 1952.

Τα συμπεράσματα των ανασκαφών του Blegen και η ακράδαντη πίστη του στον Όμηρο και στα έργα του, υπήρξαν καθοριστικά για την εξέλιξη της Αρχαιολογίας αλλά και για τη διατύπωση της ιστορίας της πατρίδος μας. Βοήθησαν σημαντικά για να αντιληφθούμε την εξέλιξη των οικισμών, τις επαφές των κατοίκων αυτών με τον ευρύτερο Αιγαιακό κόσμο και καθιέρωσαν τη χρονολόγηση στους προμυκηναϊκούς χρόνους, όπως και νέες απόψεις και σχήματα στην αρχαία ελληνική ιστορία.

Ο Blegen υπήρξε ένας ιστορικός αρχαιολόγος, μεγάλος δάσκαλος και ερευνητής, δεκτικός σε αντίθετες απόψεις και αμφισβητήσεις. Συγχρόνως ήταν ανοικτός στην κοινωνία και στους ανθρώπους, τους οποίους έκανε κοινωνούς του έργου του. Είναι γνωστές στην Πελοπόννησο και αναφέρονται οι αναμνήσεις από τις επαφές του ζεύγους Blegen με τους κατοίκους.

Η Περιφέρεια Πελοποννήσου στέκεται δίπλα και είναι μαζί με φορείς που υπηρετούν τη γνώση και τον πολιτισμό. Ο Περιφερειάρχης κ. Πέτρος Τατούλης και ως Υπουργός Πολιτισμού είχε μια ανοικτή και φιλική συνεργασία με τις Αρχαιολογικές Σχολές που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Είχε υλοποιήσει σχεδιασμούς για την παρουσίαση του σημαντικού έργου των Σχολών και τη διάχυση του έργου και της γνώσης στην κοινωνία. Μέσα σε αυτό το πνεύμα πραγματοποιήθηκε και η ανωτέρω εκδήλωση. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου με σωστό προγραμματισμό και στέρεη γνώση επιλαμβάνεται όλων των θεμάτων  πολιτισμού. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού έχει εντάξει στο ΕΣΠΑ πάρα πολλά έργα σε όλη την Πελοπόννησο, που αφορούν τη συντήρηση, προβολή και αξιοποίηση των μνημείων. Μεταξύ αυτών και την αντικατάσταση του υπάρχοντος παλαιού στεγάστρου, στο Ανάκτορο του Νέστορος στον Άνω Εγκλιανό, με νέο, σύγχρονο, η κατασκευή του οποίου αρχίζει μετά την ολοκλήρωση των σωστικών ανασκαφών. Το νέο στέγαστρο προστασίας  καλύπτει επιφάνεια 2.500 τ.μ. και έχει προϋπολογισμό 3.171.458,82 ευρώ.

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Ε. ΠΑΠΑΦΩΤΙΟΥ

ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π.