Σεισμός 24ης Φεβρουαρίου 1981 - 36 χρόνια μετά

1981, Φεβρουάριος 24, Αλκυονίδες Νήσοι (Καλά νησιά).

Στις 24 Φεβρουαρίου, 25 Φεβρουαρίου και 4 Μαρτίου 1981 τρεις σεισμοί μεγέθους 6,7 - 6,4 - 6,4 της κλίμακας Ρίχτερ συνέβησαν στο ανατολικό τμήμα του Κορινθιακού κόλπου. Τα επίκεντρα των δύο μεγάλων σεισμών της 24 Φεβρουαρίου και 4 Μαρτίου εντοπίστηκαν στον Κορινθιακό κόλπο και ειδικότερα στον κόλπο των Αλκυονίδων. Σε σεισμική ακολουθία χιλιάδων σεισμών εντάσσονται και πολλοί άλλοι, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από μεγέθη έως 5,2 R. Κυριότεροι από αυτούς είναι:

Ημερομηνία - ώρα - μέγεθος

24/2 - 22.54' - 6,7 R.  κύριος σεισμός

25/2 - 03.58'

25/2 - 04.36' - 6,4 R.  κύριος μετασεισμός

4/3 - 23.58' - 6,4 R.  κύριος σεισμός

5/3 - 08.59' - 6,0  R.  κύριος μετασεισμός

7/3 - 13.55' - 5,7 R.

Με τους σεισμούς αυτούς εκτονώθηκε η περιοχή, λόγω των τάσεων που είχαν συσσωρευτεί, δεδομένου ότι η περιοχή είχε μείνει επί δεκαετίες ανενεργής.

Κατά τον αείμνηστο καθηγητή Γαλανόπουλο προκύπτει ότι για τους επιφανειακούς σεισμούς, ο σει­σμικός κίνδυνος της περιοχής Κορινθίας σε χρόνο επανάληψης (Τ) είναι αρκετά υψηλός.

Έτσι συμβαίνει σεισμός:

• Μεγέθους Ms = 5,5 R ανά 4 έτη,
• Μεγέθους Ms = 6 R ανά 9 έτη
• Μεγέθους Ms = 6,5 R ανά 43 έτη

Τα αποτελέσματα των σεισμών αυτών ήσαν εντυπωσιακά ως προς τις ζημιές (υλικές και ζωές). Εντυπωσιακά είναι επίσης και τα δευτερογενή φαινόμενα, οι επιφανειακές διαρρήξεις, οι οποίες είναι συνήθως χαρακτηριστικά σεισμών μεγέθους Ms ≃ 6,5 R.

Η ευρύτερη πλειόσειστος περιοχή χαρακτηρίζεται από έντονο μορφολογικό ανάγλυφο με κύριο προσανατολισμό Α-Δ, πολύπλοκη γεωλογική δομή και έντονη νεοτεκτονική διάρρηξη.

Ο Κορινθιακός κόλπος αποτελεί ένα κρίσιμο στοιχείο της περιοχής καθόσον η εξέλιξη του, έχει περάσει διάφορες φάσεις και σήμερα ευρίσκεται σε φάση εφελκυσμού.

Οι σεισμοί αυτοί συνοδεύτηκαν με εντυπωσιακές διαρρήξεις, οι οποίοι επηρεάστηκαν από τη Λιθολογία της περιοχής και τις προϋπάρχουσες επιφάνειες αδυναμίας.

Οι διαρρήξεις αυτές οριοθετούνται στην ρηξιγενή ζώνη κατά μήκος των Περαχώρα-Πισσίων-Σχίνου-Αλεποχωρίου με γενική διεύθυνση Α-Δ.

Χαρακτηρίζονται από μια μετατόπιση της τάξεως του ενός μέτρου, ενώ το άνοιγμα των χειλέων είναι 0,20 μ. Επίσης εκδηλώθηκαν πολλά δευτερογενή φαινόμενα όπως αποκολλή­σεις και καταπτώσεις βραχωδών μαζών, κατολισθήσεις εδαφικού υλικού, καθιζήσεις χαλα­ρών υλικών και αναδύσεις ή καταδύσεις παρακτίων περιοχών, και ίσως μικρές ρευστοποιήσεις.

Αναφέρονται χαρακτηριστικά καταπτώσεις βράχων μέχρι 100 κ.μ. κατά μήκος κυρίως της ρηξιγενούς ζώνης και κατακόρυφη βύθιση στο παράκτιο τμήμα της επικεντρικής περιοχής (Στραβά, Σχίνος, Μαυρολίμνη) της τάξεως μέχρι 1,0 μ.

Η επέμβαση του κράτους υπήρξε άμεση και ιδιαίτερα επιτυχημένη. Δημιουργήθηκαν οι Υπηρεσίες Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων, οι λεγόμενες Υ.Α.Σ. στις κύριες πόλεις της Κορινθίας: Κόρινθος, Λουτράκι, Κιάτο, Ξυλόκαστρο. Ορίσθηκαν επιτροπές από ντόπιους Μηχανικούς και του Υπουργείου όπου έγιναν σε όλο το Νομό σοβαρές αυτοψίες ζημιών.  Κατετάγησαν τα κτίρια σε τρεις κατηγορίες: Ε.Κ. (κατοικήσιμο) , Ε.Α. (ακατοίκητο), Ε.Ε. (επικινδύνως ετοιμόρροπο).

Τα Ε.Ε. κατεδαφίζονταν από την Υπηρεσία, δανειοδοτούνταν, με πραγματικές τιμές για την εποχή αυτή, για την κατασκευή καινούριων κτιρίων. Οι άλλες δύο κατηγορίες κτιρίων, είχαν τη δυνατότητα να δανειοδοτηθούν από τις τράπεζες μετά από την έκδοση αδείας από τις Υ.Α.Σ. με ευθύνη ιδιωτών μηχανικών, οι οποίοι είχαν και την επίβλεψη της κατασκευής. Το επιτόκιο του δανείου ήταν μηδενικό για το μεγαλύτερο τμήμα αυτού και το υπόλοιπο συμβολικό. Συγχρόνως δίνονταν κίνητρα σε βιομηχανίες, βιοτεχνίες, επαγγελματικά κτίρια και σε πολλές παραγωγικές τάξεις για την ανακατασκευή, επισκευή της υποδομής και του εξοπλισμού των δραστηριοτήτων.

Ξεπεράσθηκαν για την Κορινθία προβλήματα δεκαετιών όσον αφορά τους τίτλους ιδιοκτησίας των πληγέντων. Ο τότε Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης αείμνηστος Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου, αλλά και άλλοι αρμόδιοι Υπουργοί παρακολούθησαν το όλο θέμα από πολύ κοντά και έδωσαν τη λύση της αναγνώρισης ιδιοκτησίας μέσω βεβαιώσεων από τους Δήμους και Κοινοτήτες και με υπεύθυνες δηλώσεις από δύο πολίτες. Ένας ευφυής τρόπος που έδωσε λύση σε ιδιοκτησιακά προβλήματα που ταλάνιζε την κοινωνία επί πολλές δεκαετίες

Τελικά για τις σεισμόπληκτες περιοχές, Κορινθία, Βοιωτία και Αττική ο σεισμός αποδείχθηκε "σωσμός", όπως εύστοχα λέει ο λαός μας, με την ανάπτυξη που προέκυψε μετά τους σεισμούς.

Σε πολλές ιστορικές περιόδους επαναλαμβάνεται αυτή η ρήση "ο σεισμός είναι σωσμός". Η Κόρινθος του 77 μ.Χ. από "πόλη της πέτρας" εξελίχθηκε σε "πόλη του μαρμάρου", μετά από τους καταστροφικούς σεισμούς του 77-79 μ.Χ. και τη μεγάλη και συνεχή βοήθεια του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Βεσπασιανού.

Γενικά, όσο περισσότερο γνωρίζουμε τη σεισμική ιστορία μιας περιοχής τόσο δυνάμεθα καλύτερα να εκτιμήσουμε επαναλήψεις σεισμικής δράσεως, χρονική κατανομή σεισμών, να διατυπώσουμε θεωρίες για τα χαρακτηριστικά της σεισμικής δραστηριότητας και να κατανοήσουμε την επίδραση της στο ανθρώπινο περιβάλλον.  

Στις μέρες μας η Ελλάδα διαθέτει από τους καλύτερους Αντισεισμικούς Κανονισμούς  παγκοσμίως (ΕΑΚ 2000), με κύριους στόχους:

• την προστασία της ανθρώπινης ζωής στην περίπτωση υψηλών εντάσεων,
• τον περιορισμό ή και την αποφυγή των οικονομικών απωλειών στην περίπτωση των μετρίων εντάσεων,
• τη διασφάλιση μιας ελάχιστης στάθμης λειτουργιών των έργων.

Συγχρόνως ο Κανονισμός αυτός ισχύει παράλληλα με τους Ευρωκώδικες, με τους Κανονισμούς σχεδιασμού δομημάτων με συγκεκριμένο υλικό (σκυρόδεμα, τοιχοποιία, χάλυβας, ξύλο κ.λ.π.) και με τους λεπτομερέστατους πρακτικούς κανόνες διαστασιολόγησης για σεισμική καταπόνηση.  

Πρέπει να ακολουθούνται πιστά οι κανονισμοί και πρέπει πάντοτε να έχουμε στο μυαλό μας αυτό που διατύπωσε εύστοχα ο αείμνηστος καθηγητής Ε.Μ.Π. Α. Ρουσόπουλος:

Ἡ Γῆ, μικρά σφαῖρα πλανωμένη εἰς χῶρον καί χρόνον, ἀσήμαντος σχεδόν μονάς τοῦ ἀπείρου Σύμπαντος, εἶναι ἐν τούτοις ἡ ἰδική μας καί μόνη γῆ δι' ἡμᾶς ἀφοῦ - ἀκόμη τουλάχιστον - δέν ἔχομεν ἄλλην. Ἐπ' αὐτῆς ἀναβλέπομεν, κινούμεθα καί νοοῦμεν, ὀλίγα καί ἐπ' ὀλίγον διάστημα. Ἐπ' αὐτῆς θεμελιοῦμεν τά μικρά ἔργα μας καί ἀπ' αὐτῆς ἐνίοτε τά θαυμάζομεν ἤ τά καταρώμεθα - ἀκόμη μικρότεροι καί ἀσημαντότεροι ἡμεῖς. Δέν γνωρίζομεν ἐάν καί πῶς τό Σύμπαν ὑπενθυμίζει εἰς τήν Γῆν τήν μικρότητά της. Γνωρίζομεν ὅμως πῶς ἡ Γῆ μας ὑπενθυμίζει τήν ἰδικήν μας μικρότητα· ἐλαφρά νεῦσις τοῦ φλοιοῦ της κατακρημνίζει ἀρκετά συχνά ὅ,τι μετά κόπον ἡγείρομεν.

Δρ. Απόστολος Ε. Παπαφωτίου

Εντεταλμένος Σύμβουλος Πελοποννήσου

Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ: Βαρκελώνη 2017

Ο Εντεταλμένος Σύμβουλος Πελοποννήσου, αρμόδιος Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων  και Διεθνών Σχέσεων Δρ. Απόστολος Ε. Παπαφωτίου εκπροσωπώντας τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κο. Πέτρο Τατούλη και την Περιφέρεια, συμμετείχε στη συνεδρίαση της Διαμεσογειακής Επιτροπής, του Πολιτικού Γραφείου της Επιτροπής και της Ομάδας Εργασίας για «την Εδαφική συνεργασία και των Μακρο-περιφερειακών στρατηγικών» καθώς και στη διάσκεψη με θέμα: η βιώσιμη ανάπτυξη της «Μπλε» οικονομίας, στις 1 & 2 Φεβρουαρίου 2017 στη Βαρκελώνη (Ισπανία).

Στη συνεδρίαση δόθηκε ευκαιρία συζήτησης για συγκεκριμένες κατευθύνσεις  όπως σχέδια δράσης, συστάσεις, κατευθυντήριες γραμμές για τα μελλοντικά έργα και πρωτοβουλίες προκειμένου η Μεσόγειος να έχει ένα δυναμικό ρόλο στο κοινωνικό-οικονομικό χώρο.

Μεταξύ αυτών, περιλήφθηκαν οι εξής ενότητες:

• Σχέδιο δράσης 2017-2018 της Διαμεσογειακής Επιτροπής: Ενημέρωση και συζήτηση
  με τα μέλη σχετικά με τις προτεραιότητες της Διαμεσογειακής Επιτροπής.
• Πρωτοβουλίες και δυνατότητες ανάπτυξης της «Μπλε» Οικονομίας στη Μεσόγειο.
• Οι προκλήσεις της μετανάστευσης στη Μεσόγειο.
• Έγκριση των πολιτικών μηνυμάτων του Πολιτικού Γραφείου της Διαμεσογειακής Επιτροπής.
• Επικαιροποίηση της διαδικασίας των Σχεδίων Δράσης των ομάδων εργασίας της Διαμεσογειακής Επιτροπής.
• Εσωτερικά ζητήματα της Επιτροπής
• Συμπεράσματα από τον Πρόεδρο της Διαμεσογειακής Επιτροπής.

Ιδιαίτερη έμφαση του Πολιτικού Γραφείου της Διαμεσογειακής Επιτροπής δόθηκε στις προκλήσεις  που αντιμετωπίζουν οι περιφέρειες και οι πόλεις της Μεσογείου σχετικά με τη διαχείριση των μεγάλων μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, τη φτώχεια, την πολιτική αστάθεια, τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη και την επίδραση της οικονομικής κρίσης στην ευρωπαϊκή οικονομική ανάπτυξη.

Στη συνεδρίαση παρευρέθηκαν Υπουργοί, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υψηλόβαθμων θέσεων, Περιφερειάρχες από διάφορες χώρες της Μεσογείου, εκπρόσωποι περιφερειών, πρόεδροι και μέλη διοικήσεων, αιρετά μέλη συμβουλίων, αξιωματούχοι, επιστήμονες και άλλοι φορείς από την Ευρώπη, τις λοιπές χώρες και την Ελλάδα.

Η συνεδρίαση χαρακτηρίστηκε από την επιτυχή και αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των συμμετεχόντων φορέων, όπου περιελάμβαναν ποικιλία θεμάτων με εμπεριστατωμένες και ενδιαφέρουσες εισηγήσεις των ομιλητών.

Το Γενικό Σχέδιο Δράσης για τη διετία 2017-2018 παρουσιάστηκε από τον Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας και πρόεδρο της Διαμεσογειακής Επιτροπής της CPMR Απόστολο Κατσιφάρα, κατά την κεντρική του ομιλία, στη συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου της Επιτροπής.

Το Γενικό Σχέδιο Δράσης ευθυγραμμίζεται με τις γενικότερες επιδιώξεις και στοχεύσεις της CPMR, και εστιάζει ειδικότερα σε τέσσερις βασικούς πυλώνες:

• Ενθάρρυνση νέων θαλάσσιων και μακροπεριφερειακών στρατηγικών στη Μεσόγειο.
• Αύξηση της εμπλοκής των Περιφερειών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με τη διαχείριση της μεταναστευτικής και προσφυγική κρίσης και την υποστήριξη των δράσεών τους, με επαρκή χρηματοδότηση.
• «Θάλασσα έργων» στη Μεσόγειο. Να κινητοποιήσουμε εταίρους από τις μη-Ευρωπαϊκές ακτές της Μεσογείου, και ιδίως από τη Νότια ακτή και να συνεργαστούμε πάνω σε κοινά έργα.
• Ενίσχυση της ανάδυσης της Μεσογειακής Ιθαγένειας. Υποστηρίζουμε τη δημιουργία της, με τον ενστερνισμό ενός συνόλου αξιών, αρχών και νομικών ρυθμίσεων, που συνδέουν τους πολίτες της Μεσογείου.

Στο πλαίσιο των εργασιών ο Εντεταλμένος Σύμβουλος κ. Απόστολος Ε. Παπαφωτίου στην τοποθέτησή του αναφέρθη σχετικά με τη διαχείριση μεταναστευτικών ροών και της επείγουσας ανθρωπιστικής απόκρισης, τα μέτρα και τις πρωτοβουλίες για την προώθηση της ένταξης των μεταναστών και της γνήσιας συνύπαρξης στη Μεσόγειο. Συγκεκριμένα επεσήμανε πως «Η σημερινή δύσκολη κατάσταση είναι μια πρόκληση όπου καλούμαστε σήμερα, συνεργαζόμενοι μεταξύ μας, να τη ξεπεράσουμε. Το μεταναστευτικό  είναι ένα μεγάλο ευρωπαϊκό πρόβλημα που θα πρέπει να επιλυθεί ολοκληρωμένα όχι μόνο με τη συμμετοχή όλων των χωρών της Ευρώπης αλλά και άλλων χωρών».

Η Αυτοδιοίκηση Β’ Βαθμού πρέπει να αναλάβει περισσότερες ευθύνες και αρμοδιότητες, τόνισε ιδιαιτέρως ο κ. Παπαφωτίου, διότι αποτελεί τον κατάλληλο θεσμό παρέμβασης για άμβλυνση των ανισοτήτων με ορατά αποτελέσματα. Δρα με αποτελεσματικότητα και το όφελος απευθύνεται καθαρά στην κοινωνία. Απολαμβάνει το σεβασμό και την εμπιστοσύνη των πολιτών. Με τις νέες πλέον δύσκολες συνθήκες απαιτείται η ενδυνάμωση του ρόλου της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και η μετεξέλιξη της σε Περιφερειακή Διακυβέρνηση. Το κράτος πρέπει να περιοριστεί στα θέματα της ασφάλειας, των σχέσεων με τα άλλα κράτη και της γενικότερης πολιτικής.

Ακόμα έκανε αναφορά για την υλοποίηση των Μακροπεριφερειακών στρατηγικών και τις στρατηγικές για τις θαλάσσιες λεκάνες στη Μεσόγειο, με έμφαση στην εποπτεία της ανάπτυξης της στρατηγικής για την Αδριατική και το Ιόνιο και στις προοπτικές ανάπτυξης μιας θαλάσσιας στρατηγικής για την Μεσόγειο, στις συνέργειες μεταξύ των περιφερειών στις θαλάσσιες επενδύσεις, σε σχέση με τις έξυπνες στρατηγικές εξειδίκευσης και τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη γαλάζια ανάπτυξη. Επίσης αναφέρθηκε και σε Ευρωπαϊκά προγράμματα αντίστοιχων πολιτικών.

Η παρουσία της Περιφέρειας Πελοποννήσου είναι ορατή και έντονη, με ουσιαστικό λόγο και ισχυρή διατύπωση των θέσεων της, στο πλαίσιο της εξωστρέφειας που τη διακρίνει. Είναι σε θέση να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει τις σημερινές δύσκολες συγκυρίες, με την εφαρμογή, τη διαμόρφωση και την ενίσχυση στρατηγικών συνεργασιών και έργων. Συμμετέχει στη διαμόρφωση και τον καθορισμό πολιτικών, αποφάσεων, πολλές εκ των οποίων εφαρμόζονται ήδη και άλλες θα εφαρμοστούν τα επόμενα χρόνια. Διαδραματίζει σημαντικό και αναγνωρίσιμο ρόλο στη Ευρώπη, υλοποιώντας τις πολιτικές της, προσδίδοντας μεγαλύτερη συνεκτικότητα, αποτελεσματικότητα και οικονομική αποδοτικότητα αξιοποιώντας και διαχειρίζοντας ορθά τους πόρους της. Είναι δραστήριο μέλος του Δικτύου Περιφερειακών και Παράκτιων Περιφερειών της Ευρώπης (CPMR) και των επιτροπών αυτής, με ουσιαστική και δυναμική συμμέτοχη, με μεγάλες αξιώσεις σε όλα τα προγράμματα και τις δράσεις. 

Δρ. Απόστολος Ε. Παπαφωτίου

Εντεταλμένος Σύμβουλος Πελοποννήσου

Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.