ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ: Ότι δεν κατέθεσαν οι Έλληνες το κατέθεσαν οι Ευρωπαίοι

«Ένα αντιδημοκρατικό αραχνοειδές σχήμα προπαγάνδας, προσβολής και δολοφονίας χαρακτήρων πλανάται πάνω από τη χώρα - Το «αυριανικό δίκτυο» του Μεγάρου Μαξίμου τείνει να επικρατήσει στην πολιτική ζωή της χώρας», αναφέρεται μέσα στο άρθρο του κ. Καρακούση στην εφημερίδα Βήμα στις 27 Οκτωβρίου 2024.

Και αν αυτό ισχύει για την ελληνική κοινωνία για όλες τις εκφράσεις της ζωής και της Πολιτικής για τα εθνικά θέματα το αραχνοειδές πλέγμα είναι  εντελώς σκούρο και αδιαπέραστο. Εφαρμόζεται μία μυστική προσωπική πολιτική μιας μικρής ομάδας, με "γενναία" (!!!) πρόσωπα, γύρω από τον κ. Μητσοτάκη και έχουν αποκλειστεί οι πατριωτικές δυνάμεις που γνωρίζουν τα θέματα της Τουρκίας. Η ενημέρωση του ελληνικού λαού προκύπτει από τα λεγόμενα των κ.κ. Ερντογάν και Φιντάν οι οποίοι τα παρουσιάζουν πολύ διαφορετικά από αυτά που  ισχυρίζονται οι κ. Μητσοτάκης και Γεραπετρίτης.  Η κουλτούρα του ψέματος και της προπαγάνδας έχει αναπτυχθεί και είναι το κύριο χαρακτηριστικό της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Και ενώ η ελληνική πλευρά ισχυρίζεται ότι συνομιλούμε μόνο για ένα θέμα δηλαδή την οριοθέτηση της ΑΟΖ - υφαλοκρηπίδας η Τουρκία δηλώνει σε όλους του τόνους ότι συζητούνται όλες οι «διαφορές», που σημειωτέον είναι παράνομες και η ίδια έχει δημιουργήσει. Κάθε φορά από το μέρος της Τουρκίας διατυπώνονται απαιτήσεις και αξιώσεις προσθετικές και διαφορετικές από την προηγούμενη. Να τονίσουμε ότι οποιαδήποτε υποχώρηση από ελληνικής πλευράς αφορά απώλεια ελληνικής εθνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτή, ενώ από πλευράς Τουρκίας είναι κέρδη από παράνομες διεκδικήσεις. Στόχος της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας είναι ο Νεο - Οθωμανισμός ενισχυόμενος με το δόγμα της «Γαλάζιας πατρίδας» και την μετατροπή της πατρίδας μας σε υποτακτική χώρα.

Εικ.1 The European Maritime Spatial Planning Platform, Greece. Πηγή: maritime-spatial-planning.ec.europa.eu/countries/greece

Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός

Ένας τομέας που αποδεικνύει ότι η κυβέρνηση δεν αξιοποιεί τη θέση της ως χώρα της Ε.Ε. ούτε ως χώρα που αποδέχεται το Διεθνές  Δίκαιο της Θάλασσας και έχει υπογράψει την συνθήκη UNCLOS σε αντίθεση με την Τουρκία που δεν την έχει υπογράψει και δεν την αποδέχεται.

Συγχρόνως ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός είναι ένα από τα πολλά θέματα που καταδεικνύει ότι η εξωτερική πολιτική της χώρας επιβάλλεται από τους Τούρκους

Η οδηγία για το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό (οδηγία 2014/89/ΕΕ) θεσπίζει ένα πλαίσιο με στόχο την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης των θαλάσσιων οικονομιών, της βιώσιμης ανάπτυξης των θαλασσίων περιοχών και της βιώσιμης χρήσης των θαλασσίων πόρων. Ουσιαστικά είναι ένα είδος κτηματολογίου που δηλώνεται η ιδιοκτησία της χώρας και τα κυριαρχικά δικαιώματα που απορρέουν από αυτά.

Η οδηγία απαιτεί από τα παράκτια κράτη μέλη της ΕΕ να καταρτίσουν θαλάσσια χωροταξικά σχέδια το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2021 και να κοινοποιήσουν τα εν λόγω σχέδια στην Επιτροπή και στα άλλα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη εντός τριών μηνών από τη δημοσίευσή τους.

Εικ.2 The European Maritime Spatial Planning Platform, East Mediterranean. Πηγή: maritime-spatial-planning.ec.europa.eu/sea-basins/east-mediterranean

Παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Τον περασμένο Δεκέμβριο (21/12/2023) η Κομισιόν διακοίνωσε στην Αθήνα (σημείωμα INFR/2021/2226) ότι αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επειδή δεν κατάρτισε ούτε κοινοποίησε τα θαλάσσια χωροταξικά της σχέδια, δηλαδή δεν διασφάλισε την ορθή εφαρμογή της Οδηγίας (ΕΕ) 2014/89 σχετικά με τον Θαλάσσιο Χωρικό Σχεδιασμό. Μετά την πρώτη προειδοποιητική επιστολή (Δεκέμβριος 2021) και την «αιτιολογημένη γνώμη» (Απρίλιο 2023), η Επιτροπή υποχρεώθηκε να παραπέμψει την Ελλάδα στο δικαστήριο της Ε.Ε. με επιβολή υψηλού επαναλαμβανόμενου χρηματικού προστίμου. Να σημειωθεί ότι την ίδια ημέρα η Κομισιόν απάλλαξε τη Βουλγαρία από αντίστοιχη παραπομπή, καθώς η γειτονική χώρα υπέβαλε στην Επιτροπή το δικό της θαλάσσιο χωροταξικό σχέδιο (31/8/2023).

Προτιμά ο κ. Μητσοτάκης, εφαρμόζοντας κρυφές συμφωνίες και με μία ύποπτη και επιλήψιμη κυβερνητική απάθεια να πληρώνει η Ελλάδα υψηλό πρόστιμο παρά να δηλώσει την εθνική επικράτεια για να μην κακοκαρδίσει τους Τούρκους που ήδη αλωνίζουν σε όλη την επικράτεια της πατρίδας μας. Και σε αυτή την ελληνική υποχρέωση η Ευρώπη ΜΟΝΗ της μας ξεπέρασε και δημοσίευσε τα σχεδιαγράμματα του χωροταξικού σχεδιασμού τον οποίο θαλάσσιο σχεδιασμό η Ελλάδα είχε αποκηρύξει το 2021 ως "ιδιωτικό" (!!!).

Εικ.3 ΑΟΖ Ελλάδας - Κύπρου και η παράνομη Τουρκο-Λιβυκή. Πηγή: noiazomai.gr

Ευρωπαϊκός χάρτης (Πλατφόρμα Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού)

Η Υπηρεσία Θαλάσσιου Χωρικού Σχεδιασμού - ΥΘΧΣ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (The European Maritime Spatial Planning Platform, συντομογραφία: European MSP Platform) δημοσίευσε και ανάρτησε ΜΟΝΗ ΤΗΣ τον Χάρτη της Σεβίλλης, δηλαδή τον χάρτη των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας των χωρών - μελών της Ε.Ε., που αφορά την Ελλάδα. Ο χάρτης παρουσιάζει τον χωροταξικό σχεδιασμό σε ολόκληρο το Αιγαίο, με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας (ΔΔΘ), τις προβλέψεις του Διεθνούς Δικαίου και το κυρίαρχο δικαίωμα της χώρας σε εύρος χωρικών υδάτων 12 ν. μιλίων.

Δημοσιεύτηκε στην επίσημη ιστοσελίδα της Κομισιόν για τον Θαλάσσιο Χωρικό Σχεδιασμό, αποτυπώνει τη νόμιμη και αληθινή κατάσταση στο Αιγαίο, πέρα από διεκδικήσεις και απειλές τρίτων, όπως θα όφειλε να την υπερασπίζεται και να την προωθεί κάθε ελληνική κυβέρνηση, χωρίς να εκπίπτει σε φοβικές μειοδοσίες.

Ο χάρτης, αποτέλεσμα επιμελούς εργασίας των αρμόδιων κλιμακίων της Ε.Ε., συνετάγη με βάση την υποχρεωτικά εφαρμόσιμη Ευρωπαϊκή Οδηγία 2014/89/Ε.Ε. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία καθορίζει τη γενική κοινή προσέγγιση των χωρών της Ε.Ε. στον χωρικό σχεδιασμό των θαλάσσιων περιοχών, επιτρέποντας σε κάθε χώρα - μέλος να σχεδιάζει τις δικές της θαλάσσιες δραστηριότητες, ώστε αυτές να είναι σύμφωνες με τη λεγόμενη «Γαλάζια Οικονομία» της Ε.Ε.

Εικ.4 The European Maritime Spatial Planning Platform, Cyprus. Πηγή; maritime-spatial-planning.ec.europa.eu/countries/cyprus

Χάρτης της Κυπριακής Δημοκρατίας   (Εθνικό Θαλάσσιο Χωρικό Σχέδιo)

Η Κυπριακή Δημοκρατία έστω και τραυματισμένη και με το 40% να κατέχεται παρανόμως από τους Τούρκους συνέταξε μέσα στις προθεσμίες για την επικράτεια της, ολόκληρη τη νήσο, τους χάρτες.

Το θαλάσσιο χωροταξικό σχέδιο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 20 Δεκεμβρίου 2023 και δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 29 Δεκεμβρίου 2023 (ΦΕΚ 5844, Παράρτημα III (Ι), Π.Δ. 427/2023). Αποτελείται από κείμενο, χάρτες ανά χωρική περιοχή και τομεακούς-θεματικούς χάρτες. Το MSP plan λαμβάνει υπόψη τις κύριες προτεραιότητες, στόχους και στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για τα θαλάσσια ύδατα της Δημοκρατίας, όπως ορίζονται στη Δήλωση Πολιτικής για το ΘΧΣ που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 21 Δεκεμβρίου 2021.

Εικ.5 Χάρτης χωρικών υδάτων Ελλάδος. Πηγή: newsbomb.gr

Αποτελέσματα έκδοσης του χάρτη

Οι χάρτες είναι το ισχυρότερο επιχείρημα σε όσους δεν θεωρούν το Αιγαίο «ελληνική λίμνη», όταν η ίδια η Κομισιόν την αποδέχεται ως ελληνική λίμνη. Συνιστούν, δε, τον ακρογωνιαίο λίθο των επιχειρημάτων της Ελλάδας στον σχεδιαζόμενο πολιτικό διάλογο με την Τουρκία και «μάθημα» σε όσους από τα διάφορα παράκεντρα εισηγούνται διαπραγμάτευση για χωρικά ύδατα στα 8 - 9 ν. μίλια.

Όσον τώρα αφορά το εύρος της, θα πρέπει να επισημάνουμε όπου είναι απαραίτητο, ότι μελλοντικά θα είναι 12 ναυτικά μίλια παντού, όπως είναι σε όλα τα υπόλοιπα κράτη του κόσμου. Κανένα κράτος εκτός εμάς και την Τουρκία δεν έχει χωρική θάλασσα κάτω των 12 ν.μ. Έτσι αυτό το νόμιμο δικαίωμα το οποίο δεν το ασκούμε, είναι και εκλαμβάνεται ως μήνυμα αδυναμίας, και μπορεί στο τέλος κάλλιστα το δικαίωμα αυτό να καταλήξει  αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Το επιχείρημα ότι θα ασκήσουμε το δικαίωμα μας όποτε εμείς θέλουμε δεν είναι μόνο αστείο, αλλά σίγουρα είναι επικίνδυνο. Η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει ταχέως στο κλείσιμο των κόλπων με οριοθέτηση ευθειών γραμμών βάσης και να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ.

Εικ.6 Οριοθέτηση θαλασσίων υδάτων. Πηγή: Wikipedia

Αξιοποίηση του χάρτη

Η διαχείριση του θέματος των ευρωπαϊκών χαρτών δείχνει περίτρανα ότι η εξωτερική πολιτική της Ελλάδος δια του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη και της ομάδας του καθορίζεται και επιβάλλεται από την Τουρκία.

Η δημοσίευση των χαρτών από την Ευρωπαϊκή Ένωση ανέδειξε το αληθινό πρόσωπο της Τουρκίας και τις βλέψεις που έχει για την πατρίδα μας. Η αρνητική οργίλη αντίδραση της Τουρκίας στη δημοσίευση των χαρτών του Θαλάσσιου Χωρικού Σχεδιασμού, που απεικονίζουν την ελληνική ΑΟΖ, με βάση το νόμιμο εύρος Εθνικών Χωρικών Υδάτων (ΕΧΥ) τα 12 μίλια παρουσιάζει το νόμιμο αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα της Ελλάδος.  Είναι η κατάσταση που οφείλει να επικρατήσει στο Αιγαίο με βάση τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις, χωρίς αστερίσκους και «ναι μεν, αλλά».

Η δημοσίευση των χαρτών έφερε αμηχανία και δυσαρέσκεια στην Ελληνική Κυβέρνηση. Πέρασε ως είδηση, «στα ψιλά» χωρίς να προβληθεί και να αξιοποιηθεί η σημασία της. Τα μπουκωμένα και διατεταγμένα μέσα ΜΜΕ αξιολογούν, ταξινομούν και προβάλλουν τα γεγονότα ανάλογα με το συμφέρον της Κυβέρνησης.

Ούτε οι λαλίστατοι υπουργοί της κυβέρνησης οι περιφερόμενοι καθημερινά από τηλεόραση σε τηλεόραση ανέφεραν κάτι σχετικά ούτε τόνισαν τη σημασία των χαρτών ως χρήσιμο εργαλείο της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Ούτε και οι «Συμφωνούντες» με την συναλλαγή με την Τουρκία προχώρησαν σε σχολιασμό και στη διατύπωση πρότασης για την αξιοποίηση των χαρτών.

Ούτε φαίνεται να υπάρχει πρόθεση από τον κ. Μητσοτάκη να αξιοποιήσει τους ευρωπαϊκούς χάρτες για όφελος της πατρίδος μας.

 Στον κρυφό, μυστικό διάλογο του κ. Μητσοτάκη με τους Τούρκους δεν χωράνε τέτοιοι  καθαροί χάρτες.

Εικ.7 Πηγή: armyvoice.gr

Συμπεράσματα

1) Ο χάρτης δημιουργήθηκε από την Ε.Ε. ακολουθώντας την νομοθεσία του Διεθνούς Δικαίου όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλες τις χώρες. Ως εκ τούτου είναι νόμιμος και μοναδικός.

2) Οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται ότι η Ε.Ε. απορρίπτει τους τυχοδιωκτισμούς και τις παρανομίες που διέπραξαν   αναφορικά με την  αυθαίρετη και χωρίς νόμιμο υπόβαθρο οριοθέτηση ΑΟΖ - υφαλοκρηπίδας Τουρκίας και Λιβύης, και τοποθετούνται ενεργά στην οριοθέτηση ΑΟΖ - υφαλοκρηπίδας Τουρκίας - Ελλάδας. Θέση την οποία η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει με κάθε τρόπο.

3) Ίδιος χάρτης θα μπορούσε να γίνει από την Ελλάδα αλλά και από οποιοδήποτε φορέα ακολουθώντας την νομοθεσία του Διεθνούς Δικαίου.

4) Για την Ελλάδα είναι αναφορά, κατάληξη και βάση των επιχειρημάτων στο σχεδιαζόμενο πολιτικό διάλογο με την Τουρκία.

5) Οποιαδήποτε τροποποίηση αυτού αποτελεί πράξη μειοδοσίας και ενδοτισμού και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπιστεί από τον λαό για την Κυβέρνηση που θα τον αγνοήσει.

 

Δρ. Απόστολος Ε. Παπαφωτίου

Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Οικονομολόγος Ε.Κ.Π.Α.

 

 

 

Η συμμετοχή μου στην παρουσίαση του βιβλίου της κας Σωτηρίας A. Δημοπούλου με τίτλο "ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ - ΠΙΝΑΚΕΣ ΤΟΥ ΠΙΤΣΑ - ΔΙΑΧΡΟΝΙΕΣ"

«Κι εγώ θέλω με τη σειρά μου να ευχαριστήσω την κα Δημοπούλου για τη δηλωμένη εμπιστοσύνη στο προσωπό μου να παρουσιάσω πτυχές από το βιβλίο της, με τίτλο: "ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΤΕΛΕΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ - ΠΙΝΑΚΕΣ ΤΟΥ ΠΙΤΣΑ - ΔΙΑΧΡΟΝΙΕΣ". Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για εμένα, η οποία γίνεται ακόμη μεγαλύτερη, με τη συμμετοχή της καθηγήτριας Πανεπιστημίου κας Δαλιανούδη και της  αρχαιολόγου προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορινθίας κας Κασίμη που διακονούν το χώρο της Παιδείας και της Αρχαιολογίας αντιστοίχως. Επιπλέον, ζητάω την επιείκεια σας για την τυχόν ανεπαρκή προσέγγιση του θέματος τούτου, που θα οφείλεται καθαρά στην προσωπική αδυναμία και όχι σε αυτή του βιβλίου.

Το βιβλίο-έρευνα, με δέος και μεράκι, πραγματεύεται κυρίως τους τέσσερις χρωματιστούς Πίνακες, μοναδικές φορητές εικόνες της αρχαιότητος, που βρέθηκαν στα Πιτσά Κορινθίας, σε σπήλαιο του όρους Χελιδορέα, σε υψόμετρο περίπου 1.000 μέτρων, αφιερωμένο στις Νύμφες, που είναι γνωστό σήμερα ως Σπηλιά του ‘Σαφτουλή’. Η Δικαιοσύνη του χρόνου, κατά την ανασκαφή του 1934 μαζί με τους πίνακες απεκάλυψε κτερίσματα  που γέμισαν οκτώ κιβώτια αφιερώματα και τα οποία κυρίως εικονίζουν γυναικείες θεότητες, επίτοκες γυναίκες, ειδώλια του Πανός, του Διονύσου και της Δήμητρας. Μέσα από τους πίνακες ζωγραφικής, τα οποία κατά την συγγραφέα είναι φωτεινά παράθυρα, μπορούμε να ατενίσουμε μία ζώσα αρχαία κοινωνία με τις διαχρονικές διαστάσεις της.

Πολλά σύγχρονα θέματα δείχνουν ότι υπάρχει μία αδιάσπαστη συνέχεια ανάμεσα στον αρχαίο και στο νέο πολιτισμό, με εκφράσεις του αρχαίου να έχουν μεταφερθεί στο νέο. Έτσι, πολλά από τα αρχαία προβλήματα ερμηνεύονται από τα γνωστά νεοελληνικά ισχύοντα. Μεταξύ αυτών και η τέχνη.

 Αν δεν ήταν η τέχνη, θα ήταν πολύ δύσκολο να φθάσει σε εμάς αλώβητο το πνεύμα της παράδοσης. Θα μας έμεναν πολλά κενά και άλλα θα είχαν κατανοηθεί ατελώς. Αυτή η τέχνη που αποτυπώνεται στους πίνακες του Σπηλαίου των Πιτσών αναφέρεται στο βιβλίο της συγγραφέως Σωτηρίας Δημοπούλου, σε πυκνή θεματογραφία, έντονη ερευνητική διάθεση και συγκροτημένη δομή. Ξεχώρισμα και διάκριση της συγγραφέως είναι ότι δεν κλείνεται σε μία μελέτη, σ’ ένα βιβλίο. Κινείται πάνω στο ανθισμένο και αιώνιο κάμπο της παράδοσης, με το διπλό νόημα Ελληνισμός & Ορθοδοξία, χρησιμοποιώντας ένα μοναδικό εργαλείο την Αγάπη.

Η Αγάπη είναι ο καλύτερος τρόπος για να κατανοηθεί η Αλήθεια. Και η Αλήθεια είναι γέννα της Ομορφιάς (Αγάπη-Αλήθεια-Ομορφιά μαζί).

Η συγγραφέας μέσα από το πόνημα της, το οποίο αποτελεί κατάθεση ψυχής και Αγάπης στη γενέτειρα γη, μεταφέρεται στο παρελθόν και το οποίο σε σύνδεση με το παρόν δύναται να αποτελεί την απαρχή αναγέννησης του Ελληνικού πνεύματος.

Στο άρτιο βιβλίο με έγχρωμες φωτογραφίες, οι πλούσιες σημειώσεις 204 τον αριθμόν, η μεγάλη βιβλιογραφία από 67 συναφή βιβλία, τα 147 δελφικά παραγγέλματα μας βεβαιώνουν το ανωτέρω.

Βιώνουμε, μέσα από το βιβλίο, την ακριβή επιστημονική γνώση και θεώρηση των αρχών των Ελληνικών θεμάτων. Γνώσεις που αναφέρονται σε αξίες που διαπλάθουν την κοινωνία, που διαπλάθουν τον άνθρωπο ως πλάστη και πλάσμα της κοινωνίας. Γενικά κάθε βιβλίο αποτελεί τον προθάλαμο για το επόμενο.

Έτσι το πόνημα της κας. Δημοπούλου αποτελεί προθάλαμο με πολλά ανοίγματα τα οποία θα αποτελέσουν αφορμή για νέες δημιουργίες, για τη συγγραφή πολλών βιβλίων, ιδιαίτερα στα θέματα της Διαχρονίας σαν έκφραση της πολιτισμικής και γλωσσολογικής αντίληψης της Συνέχειας του τόπου τούτου. Θέματα τα οποία είναι δύσκολα και θα έλεγα και συνάμα επικίνδυνα. Επιβάλλεται να βλέπουμε τα πράγματα στα αληθή μέτρα τους, να οριοθετήσουμε την εθνική αυτοσυνειδησία μας χωρίς υπερβολές και χωρίς εργαλειοποίηση της κληρονομιάς μας, έχοντες υπόψη ότι οι λαοί αντρειώνονται μόνο όταν τιμούν ‘εν αληθεία’ την εθνική τους παράδοση και ζωή.

Σε πολλά θέματα που αναπτύσσονται στο βιβλίο φαίνεται ότι υπάρχει μια αδιάσπαστη ενότητα ανάμεσα στον αρχαίο και στο σημερινό πολιτισμό.

Εκφράσεις του αρχαίου βίου μεταφέρονται στο νέο.

Με τη βοήθεια της ζωγραφικής παράστασης των πινάκων θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε πλευρές της καθημερινής ζωής των Ελλήνων και ειδικότερα τα ήθη και τα έθιμα που συνδέονται με τις θρησκευτικές δοξασίες και τις λατρευτικές συνήθειες που έχουν υπερτοπικό χαρακτήρα.

Ας περιορισθούμε σε μερικά από τα θέματα που αναφέρονται στο βιβλίο της κας. Δημοπούλου και ειδικά σε θρησκευτικές δοξασίες και τελετές λατρείας των Αρχαίων Ελλήνων. Μεταξύ των ευρημάτων στα Πιτσά ήταν και τέσσερις αναθηματικοί πίνακες ζωγραφικής της Αρχαϊκής εποχής, του 6ου π.Χ. αιώνα, ένας εκ των οποίων είναι ο καλύτερα διατηρούμενος και ο οποίος απεικονίζει λατρευτική οικογενειακή τελετή, προσφορά- θυσία στις Νύμφες «ανέθηκεν ταις Νύμφες». Η θυσία στους θεούς αποτελούσε θεμελιώδη λατρευτική εκδήλωση της θρησκευτικής ζωής των Ελλήνων, με μεγάλη διάδοση της λατρείας των Nυμφών σε σπήλαια. Στον πίνακα διακρίνεται η πομπή λατρευτών με επίσημη ενδυμασία που πλησιάζουν στον αναμμένο βωμό, που είναι το κέντρο της λατρείας, για τη προσφορά- θυσία ενός αμνού που στη συνέχεια θα ακολουθούσε κρεοφαγία.

Ο 6^ος αιώνας προ Χριστού είναι αιώνας μετασχηματισμού που οδηγεί στον κλασσικό και χρυσό 5^ο αιώνα.

Για την Κορινθία είναι μία ανθηρή και δημιουργική εποχή.

Ήδη οι θεοί έχουν γίνει πιο ανθρώπινοι, σιγά-σιγά αποσύρονται στο βάθος και με την ύπαρξη τους τονίζουν το αδιέξοδο του ανθρώπου. Επί πλέον τέχνη έχει διαγράψει πορεία που έχει καταλήξει στη δημιουργία θεσμών που δημιουργούν κανόνες και πλαίσιο σε κάθε ζωγραφική δημιουργία.

Το δε σπήλαιο ήταν ιερός τόπος,« πάντα πλήρη θεών και δαιμόνων», που θεωρούνταν ότι κατοικούσαν υπερφυσικές δυνάμεις, ουράνιες, χθόνιες ή και ήρωες.

Εκτός από τη θυσία και την υγρή προσφορά έχουμε τις προσευχές και τη μουσική που συμπληρώνουν την τελετουργία του πίνακα. Γενικά η τοπική λατρεία στα σπήλαια αποτελεί μέρος της  ουσίας της Ελληνικής θρησκείας η οποία παρέμεινε ως το τέλος της αρχαιότητος κέντρο της θρησκευτικής ζωής. Συγχρόνως τα σπήλαια αποτελούσαν διαχρονικά ένα ιδιαίτερο περιβάλλον δραστηριοποίησης των κοινωνικών ομάδων.

Η ανάλυση του πίνακα αποτελεί για μάς μία διαδικασία αυτογνωσίας και ένα μηχανισμό παρρησίας καθόσον από αυτόν αντλούμε μορφή, κανόνα τελετουργίας και συμπεριφοράς. Τον πίνακα αυτόν που φωτογραφίζει τον χρόνο, δυνάμεθα να τον θεωρήσουμε ως μία σκηνή της Ελληνικής Διαχρονίας στην οποία μαζί με την γλώσσα θα αναφερθώ.

Δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν, στα Πιτσά βλέπουμε μία πομπή να προχωράει προς το σπήλαιο με τα ίδια δέντρα γύρω από αυτό, με τους ίδιους κήπους, με την ίδια βλάστηση, με τις ίδιες στέρνες και πεζούλες. Και σήμερα εμείς έχουμε την ίδια αίσθηση του φυσικού κόσμου που χαρακτηριστικά μένει και παραμένει αναλλοίωτη από τα χρόνια εκείνα μέχρι τις μέρες μας.

Ελληνικά στοιχεία  βρίσκονται όχι μόνο στα αρχαία γλυπτά, στα αρχαία κείμενα, στα Βυζαντινά έργα και μωσαϊκά, στα βιβλία αλλά βρίσκονται ζωντανά στα ήθη και έθιμα του λαού μας,στη θρησκεία, στους χορούς, στα τραγούδια, στις προλήψεις, στα μοιρολόγια, στα πανηγύρια.

Εκεί όπου ζουν οι Έλληνες, στην πατρίδα αλλά και εκτός αυτής.

Αποτελούν λοιπόν η γλώσσα, η πίστη μας, οι λαϊκοί χοροί και τα τραγούδια τη πεμπτουσία της ιστορίας μας, την οποία κανένας κατακτητής δεν μπόρεσε να αφαιρέσει. Συγχρόνως είναι και παραμένουν οι διαχρονικοί συνδετικοί κρίκοι που δημιουργούν πάντα τη συνέχεια στο Έθνος, στους Έλληνες.

Για τους Έλληνες δεν αγνοούνται βεβαιότητες του παρελθόντος ούτε παύουν να θεωρούνται αυτές ότι δεν είναι κληρονομιά του.

Το ένδοξο παρελθόν με το πέρασμα των αιώνων έχει εισέλθει στη καθημερινότητα των ανθρώπων. Γίνεται όμως προσαρμογή και ανασήμανση των συμβόλων στη νέα χριστιανική πραγματικότητα. Σύμβολα και πρότυπα του παρελθόντος σημαίνονται με νέα σημασία και περιεχόμενα. Ομοιότητες και παραλληλισμοί μας οδηγούν σε επιβιώσεις της αρχαίας λατρείας προσαρμοσμένες στη χριστιανική πραγματικότητα. Εκεί που είχαμε πίνακες ζωγραφικής, τώρα στη νέα πίστη στο Χριστιανισμό έχουμε την Εικόνα τη συμβολική βεβαίωση της παρουσίας του Θεού και των Αγίων ανάμεσα μας.

 Η αιματηρή θυσία αντικαθίσταται με την αναίμακτη.

 Τα μουσικά όργανα αντικαθίσταται με νέα όργανα λιγότερα ηχηρά.

Οι Νύμφες μεταμορφώνονται σε πεντάμορφες νεράιδες, τα αναθήματα σε τάματα, η εγκοίμηση ως θεραπευτική μέθοδος στα Ασκληπιεία δίνει τη θέση της στην ίδια μέθοδο στα προαύλια των ναών των Αγίων Αναργύρων. Αρχαίες πρακτικές όπως ομαδική κατανάλωση ψητών κρεάτων και αντίστοιχες οσμές στα πανηγύρια με αντίστοιχους χορούς παραμένουν σε ισχύ στις μέρες μας.

Τοιχογραφίες με παραστάσεις χορού όπως στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής στο Σοφικό Κορινθίας και μορφές αρχαίων φιλοσόφων στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Φιλανθρωπινών στο νησάκι Ιωαννίνων, έχουν ενταχθεί στα εικονογραφικά προγράμματα των εκκλησιών εδώ και αρκετούς αιώνες.

Τα σπήλαια αποτελούν βασικό χωρικό συνδετικό στοιχείο όπου αρχαίοι λατρευτικοί χώροι εξελίσσονται σε Σπηλαιο-Εκκλησίες, σε Μονές, σε Ασκηταριά και σε Αναχωρητήρια.

Γενικά συνυπάρχουν αρχαία λατρευτικά έθιμα σε χριστιανικές εορτές.

Βέβαια στις παραπάνω εκδηλώσεις δεν υπάρχει πλέον θεολογικό περιεχόμενο παραμένει όμως σε ισχύ ο κοινωνικός χαρακτήρας.

Ο πίνακας  φέρει επιγραφές «επί τα λαιά» σε αλφαβητικό σύστημα γραφής και σε Κορινθιακό αλφάβητο που αναφέρονται ονόματα και η καταγωγή του ζωγράφου (Κορίνθιος).

Το Κορινθιακό αλφάβητο ήταν το περισσότερο διαδεδομένο στον Ελλαδικό χώρο στο διάστημα 8-6^ος π.Χ. αιώνες.

Οι επιγραφές είναι σε μεγαλογράμματη γραφή χωρίς κενά διαστήματα ανάμεσα στις λέξεις, χωρίς τόνους και σημεία στίξης.

Με το καράβι της γλώσσας κινήθηκαν οι Έλληνες στους ορίζοντες της Μεσογείου ακολουθώντας το τρίπτυχο Γλώσσα, Ναυτοσύνη, Διασπορά και κάθε φορά η γλώσσα να εξελίσεται, να πλάθεται και να προσαρμόζεται στις καινούργιες απαιτήσεις χωρίς ιστορικά ρήγματα. 

Έτσι η  γλώσσα των Ομηρικών Επών εξελίσσεται στην Ιωνική, στην Αττική Διάλεκτο, στην Κοινή Αλεξανδρινή η οποία καθίσταται η βάση της Βυζαντινής και της γλώσσας των Πατέρων της Εκκλησίας για να καταλήξει στην Νεοελληνική Κοινή και ομιλούμενη σήμερα.

Από τον Όμηρο, τον Ηρόδοτο, τους τραγικούς, στον Ιωάννη τον Δαμασκηνό, στον Ρωμανό τον Μελωδό, στον Διονύσιο Σολωμό και στον Ελύτη.

Από τον Ηράκλειτο, τον Θουκιδίδη, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη στον Γεώργιο Γεμιστό ή Πλήθωνα, στον Μιχαήλ Ψελλό και στον Χρυσολωρά.

Από την Επική ποίηση και τη Λυρική, τους ύμνους, τα χορικά, στα βυζαντινά δημώδη, στα κείμενα και τραγούδια γεμάτα ποικιλία και ιδιομορφία  του Διγενή Ακρίτη και στα δημοτικά τραγούδια.

Η γλώσσα-διάλεκτος της κάθε περιόδου αποτελούσε και ήταν μήτρα για την επόμενη στην οποία μετέφερε τον πλούσιο εννοιολογικό οπλισμό της.

Η πιο υψηλή δημιουργία του Ελληνικού λαού είναι η τραγωδία. Από τη λέξη τραγωδία παράγεται η λέξη τραγούδι, σχέση η οποία δεν περιορίζεται μόνο στην προέλευση αλλά επεκτείνεται σε συγκεκριμένους δεσμούς μεταξύ της αρχαίας τραγωδίας και του Δημοτικού τραγουδιού.

Κατά τους Fauriel και Κυριακίδη οι ρίζες του Ελληνικού δημοτικού τραγουδιού βρίσκονται στην ελληνική αρχαιότητα. Η συγκριτική μελέτη κειμένων των Δημοτικών τραγουδιών και των τραγουδιών της Μυκηναϊκής και της Αρχαίας Ελληνικής και της Μεσαιωνικής Ελληνικής δείχνει ότι υπάρχουν σχέσεις και νήματα τα οποία άλλοτε είναι ορατά και άλλοτε εννοούνται και τα οποία συνδέουν τις εποχές. Υπάρχουν συγκεκριμένοι παραδοσιακοί δεσμοί ανάμεσα στην αρχαία τραγωδία και στο Δημοτικό τραγούδι. Οι δεσμοί αυτοί δεν πρέπει να εξετάζονται ως προς τις εξωτερικές ομοιότητες αλλά ως προς την εσωτερική δομή του ποιητικού κειμένου. 

Τα Δημοτικά τραγούδια δεν είναι παράλληλες και ανεξάρτητες δημιουργίες ως προς τα τραγούδια της αρχαιότητας, απεναντίας συνδέουν τη μία εποχή με την άλλη και δίνουν σοβαρά στοιχεία για τη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού στο πλαίσιο ενός είδους συνάφειας.

Το βιβλίο της κας Δημοπούλου, ως δίαυλος με το παρελθόν, αναφέρεται σε ένα κόσμο που ο χαλαστής χρόνος στο περασμά του τον ξεθώριασε. Δεν αφήνει όμως να τον σβήσει και να τον θάψει στο πυθάρι της λησμονιάς. Είναι ο κόσμος του παρελθόντος  που έχει αφήσει ίχνη στο σήμερα τα οποία μας καλεί η συγγραφέας να βρούμε, να περπατήσουμε.  Ούτε το βιβλίο εξυπηρετεί μία απλή και τοπική αρχαιομάθεια αλλά αφορά, ως ερευνητικό, στο άμεσο παρόν και στο μέλλον, στον ίδιο τον εαυτό μας, στην υπόστασή μας ως πρόσωπα και Έθνος.

Να συγχαρούμε και να ευχαριστήσουμε την κα Δημοπούλου

Γιατί μέσα από το βιβλίο αναδύθηκε το παρελθόν, που γίνεται μέσον για να ενταχθεί στο παρόν και να σηματοδοτήσει το μέλλον.

γιατί μέσα από το βιβλίο αφουγκραστήκαμε το καλπασμό των αιώνων

γιατί από το βιβλίο αποκαλύφθηκαν νέα δεδομένα που εγείρουν ερωτήσεις και απαιτούν απαντήσεις.

Να επαινέσουμε και να ευχαριστήσουμε την κα Δημοπούλου

γιατί υποψιαστήκαμε το Απολλώνιο φώς και ιχνηλατήσαμε τη Διονυσιακή μέθεξη

γιατί ανακαλύψαμε το πνευματικό τοπίο του σπηλαίου γεμάτο χρώματα και ήχους

γιατί υποψιαστήκαμε τον ρόλο του σπηλαίου στη δόμηση του κοινωνικού περιβάλοντος

γιατί καταλάβαμε ότι τα χώματα μας είναι συγκοινωνούντα

και αυτά που φαντάζουν ξένα και μακριά κάποια στιγμή γίνονται δικά μας και πολύ κοντά.

Έτσι είναι και τα χώματα των Πιτσών,  τα δικά μας χώματα.

Δεν φτάνουν όμως αυτά τα συμπεράσματα, αυτά πρέπει να γίνουν φωτεινοί σηματοδότες , να μπουν στην καθημερινή ζωή μας, στη βιωτή μας.

Από εμάς εξαρτάται .

Έχουμε τη Γνώση.

Έχουμε τη θέληση;;;

Σας ευχαριστώ πολύ.»

 

Δρ. Απόστολος Ε. Παπαφωτίου

Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Οικονομολόγος Ε.Κ.Π.Α.