Ο σεισμός μεγέθους 8,8 R στην Καμτσάτκα Ρωσίας (τομές στην Ιστορία των τόπων)

Εικ.1 Σεισμός Καμτσάτκα Ρωσίας 29.07.2025. Πηγή: USGS.gov

Ο σεισμός μεγέθους 8,8 R ανατολικά της Petropavlovsk-Kamchatsky στη χερσόνησο Καμτσάτκα Ρωσίας, της 29ης Ιουλίου 2025, είναι το μεγαλύτερο σεισμικό γεγονός ακολουθούμενο από τσουνάμι, που έχει συμβεί παγκοσμίως μετά τον σεισμό μεγέθους 9,1 R στο Τοχόκου της Ιαπωνίας το 2011. Ο άνω σεισμός είναι ο τελευταίος μιας σειράς σεισμών που σημειώθηκαν στα ανοιχτά της χερσονήσου Καμτσάτκα και ξεκίνησαν 10 ημέρες νωρίτερα, με σεισμό μεγέθους 7,4 R στις 20 Ιουλίου. Αυτοί οι σεισμοί σημειώθηκαν στη σεισμικά ενεργή ζώνη βύθισης της πλάκας Κουρίλας-Καμτσάτκα η οποία βρίσκεται ανατολικά των Κουρίλων Νήσων και της χερσονήσου Καμτσάτκα, εκεί όπου η πλάκα του Ειρηνικού βυθίζεται βορειοδυτικά κάτω από την μικροπλάκα Okhotsk, που είναι μέρος της μεγαλύτερης πλάκας της Βόρειας Αμερικής. Αποτέλεσμα της βύθισης είναι η δημιουργία του τόξου το οποίο εκτείνεται περίπου 2.100 χλμ. από το Χοκάιντο της Ιαπωνίας, κατά μήκος των Νήσων Kuril και της ειρηνικής ακτής της χερσονήσου Kamchatka της Ρωσίας, μέχρι την τομή του με το Αλεούτιο τόξο κοντά στα Νησιά Commander της Ρωσίας.

Εικ.2 Ιστορικό Σεισμών 1900-2016. Πηγή: USGS.gov

 Με τους άνω σεισμούς δίνεται η αφορμή να αναφερθούμε σε προηγούμενους - ιστορικούς σεισμούς αντίστοιχου μεγέθους οι οποίοι έχουν ενταχθεί σε καταλόγους της Ιστορικής Σεισμολογίας. Μεταξύ λίγων είναι ο σεισμός που έλαβε χώρα το πρωί της 21ης Ιουλίου 365 μ.Χ. και έπληξε μεγάλο τμήμα της Μεσογείου και ακολούθησε τσουνάμι με καταστρεπτικά αποτελέσματα στις περιοχές Αλεξάνδρεια, Επίδαυρος της Δαλματίας, Γόρτυνα, Μεθώνη, Κρήτη, Σικελία.

Ήταν τόσο καταστρεπτικός σεισμός και άφησε θλιβερές εντυπώσεις, όπως αναφέρεται από πολλούς ιστορικούς της εποχής με εντυπωσιακές περιγραφές, οι οποίες μας βοηθούν μέσα από τα μακροσκοπικά αποτελέσματα που περιγράφονται να εκτιμήσουμε το μέγεθος και την ένταση του σεισμού.

Εικ.3 Σεισμός Καμτσάτκα Ρωσίας 29.07.2025. Πηγή: Temblor

Αυτός ο σεισμός είναι ο πιο συζητούμενος και συχνότερα αναφερόμενος από τους σεισμούς της Πρωτοβυζαντινής  περιόδου (4ος - 7ος αιώνας μ.Χ). Δεν έχει ακόμα γίνει κατανοητό τι ακριβώς συνέβη στο σεισμό αυτό. Αντίστοιχα σεισμικά γεγονότα της εποχής μας, τα οποία κατανοούνται ικανοποιητικά, δύνανται να ενισχύουν την αντίληψη μας για τον ιστορικό αυτό σεισμό. Κατά τον αείμνηστο καθηγητή Β. Παπαζάχο, το ρήγμα της Ελαφονήσου νοτιοδυτικά της Κρήτης, μήκους L=200 χλμ., έδωσε αυτό τον Σεισμό, ο οποίος είναι και ο μεγαλύτερος της Μεσογείου, μεγέθους 8,2 R.

Εικ.4 Λιθοσφαιρικές πλάκες. Πηγή: Bruce Bolt

Είναι πολλές οι ιστορικές πηγές από τις οποίες αντλούμε πληροφορίες για τον σεισμό και μάλιστα από ιστορικούς της εποχής του γεγονότος:

1.      Η μαρτυρία του ιστορικού  Αμμιανού  Μαρκελλίνου (Ammianus Marcellinus) έχει ιδιαίτερη σημασία. Ο ίδιος βρισκόταν στην Αντιόχεια (επί του Ορόντου) και κατέγραψε μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν το σεισμό:

"Αυτός ο νεωτεριστής του οποίου έχουμε περιγράψει πολλά έργα και τον θάνα­το, είχε επιζήσει έως τότε, αρχικά υποστηριγμένος από τον αδελφό του, κατά την διάρκεια της δωδέκατης ημέρας του Αυγούστου την εποχή της θητείας του Valentiniano, διαδόθηκαν προδοτικοί φρικτοί φόβοι σε κάθε άκρη του κόσμου, τέτοιοι που ούτε σε παραμύθια ούτε σε αρχαίες αλήθειες είχαν ποτέ αφηγηθεί.

Πράγματι, λίγο μετά από το πρώτο φως της αυγής, ταλαντευόμενη η ένταση του πρώτου φωτός της αστραπής που σπινθήριζε πιο δυνατά, κλονίστηκε η σταθερό­τητα όλου του βάρους του εδάφους, και η θάλασσα, διωκόμενη προς τα πίσω από τα ανεστραμμένα κύματα, αποτραβήχτηκε, τόσο πολύ που τα διάφορα ποικιλόμορφα είδη ψαριών των πιο βαθιών νερών ήταν εμφανή, ξαπλωμένα επάνω στην λά­σπη του ακάλυπτου πυθμένα. Και οι απέραντες πεδιάδες και βουνά (όπως μπορούσαν πλέον να θεωρηθούν) εκτίθετο στις ηλιακές ακτίνες, που με τις μεγάλες δίνες, εκείνη η αρχέγονη φύση περιπλανιόντουσαν στην τύχη σε περιοχές που είχαν ακόμη νερό για να μαζέψουν ψάρια και παρόμοια ζώα με τα χέρια. Οι θόρυβοι της θάλασσας αντηχούσαν πιο ανάλαφροι, αναδύονται αντίστροφα από το συνηθισμένο και μέσω διαβάσεων κτυπούσαν σε νησιά κα μεγάλες ηπειρωτικές πεδιάδες. Κατεδαφίστηκαν αναρίθμητα οικοδομήματα, στις πόλεις και όπου αλλού υπήρχαν. Σαν από θυελλώδη διαμάχη των στοιχείων της φύσης, η σκοτεινή πλευρά του κόσμου αναδείκνυε θαυμαστά έργα. Η μετακίνηση της απέραντης θαλάσσιας μάζας, αφού καθόλου δεν μπορούσε να έχει προβλεφθεί, προκάλεσε το θάνατο και τον καταποντισμό πολλών χιλιάδων ανθρώπων, και εξ' αιτίας των δινών που δημιουργούνταν λόγω των τεράστιων κυμάτων μερικά πλοία, αφού το φούσκωμα των υδάτων είχε κατακαθίσει, φαίνονταν εκεί βυθισμένα: και τα άψυχα σώματα των ναυαγών κείτονταν στο έδαφος, άλλα ανάσκελα και άλλα μπρούμυτα. Πολλά άλλα πλοία, παρασυρμένα από θυελλώδης ριπές ανέμου, σκαλώνανε στις κορυφές των σκεπών, όπως συνέβη στην Αλεξάνδρεια και ορισμένα διαλύθηκαν επάνω σε ένα βράχο αρκετά μακριά από την ακτή, όπως το Λακωνία (όνομα πλοίου) που είδαμε εμείς περνώντας, κοντά στα τείχη της Μεθώνης, κατεστραμμένο εδώ και πολύ καιρό".

Αμμιανός 26,10,15-19

Ο συγγραφέας πέρασε με το πλοίο κοντά στη Μεθώνη στο ταξίδι του από την Αντιόχεια στη Ρώμη το 378 μ.Χ., μετά το θάνατο του αυτοκράτορα Βάλη, οπότε περιέγραψε το πλοίο που το τσουνάμι του σεισμού είχε πετάξει στα βράχια.

Εικ.5 Χρόνος ταξιδιού(σε ώρες), κατά προσέγγιση, ενός τσουνάμι που δημιουργείται στα ανοιχτά της χερσονήσου Καμτσάτκα. Πηγή: NOAA, https://www.ncei.noaa.gov/maps/ttt_coastal_locations/

2.      Ένας άλλος σύγχρονος συγγραφέας είναι ο Ιερεμίας, ο οποίος σημειώνει το γεγονός σε τρία (3) κείμενα:

α) Το χρονικόν.

β) Σχολιασμός στον Ισαΐα.

γ) Η ζωή του Αγίου Ιλαρίωνος.

α) Στη συνέχεια της ιστορίας του χρονικού του Ευσέβιου, το οποίο γράφτηκε περίπου το 380 μ.Χ., ο Ιερεμίας αναφέρει:

"Υπήρξε ένας σεισμός σ' όλον τον κόσμο και η θάλασσα σκέπασε την ακτή, προκαλώντας την συμφορά σε αμέτρητους ανθρώπους στην Σικελία και σε πολλά άλλα νησιά."

β) Επίσης ο ίδιος αναφέρει το σεισμικό κύμα της 21η? Ιουλίου 365 μ.Χ. στον σχολιασμό του στον Ισαΐα, όπου συνδέει αυτό με ένα σεισμό στην Αερόπολη, στα σύνορα Αραβίας και Παλαιστίνης, ο οποίος πράγματι συνέβη το Μάιο του 363 μ.Χ.

γ). Στη ζωή δε του Αγίου Ιλαρίωνος αναφέρει τα αποτελέσματα του σεισμικού κύματος στην περιοχή κοντά στην Επίδαυρο της Δαλματίας:

"Εκείνη τη στιγμή, λόγω ενός σεισμού που συγκλόνισε ολόκληρο τον κόσμο, και που επαληθεύτηκε μετά το θάνατο του Ιουλιανού, οι θάλασσες βγήκαν από τα όριά τους, και σαν ο Θεός να απειλούσε ξανά με κατακλυσμό καινά ξαναγυρί­σουν όλα στο πρωταρχικό χάος, τα πλοία παρασύρθηκαν στους γκρεμούς των βουνών όπου και παρέμειναν κρεμασμένα. Όταν οι κάτοικοι της Επιδαύρου αντί­κρισαν όλα αυτά, ότι δηλαδή η θορυβώδης και τεράστια μάζα των κυμάτων και τα βουνά από δίνες να έχουν παρασυρθεί μέχρι τις παραλίες, μεταφέροντας αυτό που έβλεπαν ότι είχε ήδη συμβεί, και για να μην καταστραφεί η πόλη εκ θεμελίων, πήγαν στον γέροντα και σαν να προχωρούσαν για μάχη, τον πήγαν στην παραλία. Αυτός, κάνοντας τρεις φορές το σήμα του σταυρού στις πλάτες και απλώνοντας τα χέρια προς τα στοιχεία της φύσης, είναι συγκλονιστικό να το περιγράφει κα­νείς, κατά μήκος όλου του ύψους, όπου είχε φθάσει η θάλασσα πριν έρθει αυτός, παφλάζοντας μεν για αρκετή ώρα, και σαν να ήταν θυμωμένη με το εμπόδιο της, λίγο λίγο μαζεύτηκε στον εαυτό της."

Η ζωή του Αγίου Ιλαρίωνος,

από τον Ιερεμία (Άγιος και Πατέρας της Λατινι­κής Εκκλησίας).

Εικ.6 Πληγείσες περιοχές από σεισμό και τσουνάμι (21.07.365μ.Χ.) Πηγή: Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής Ρώμης

3.      Στη συριακή έκδοση των εορταστικών γραμμάτων, του Μ. Αθανασίου συναντάμε αναφο­ρά για τον σεισμό του 365 μ.Χ.

Εικ.7 Πληγείσες περιοχές από σεισμό και τσουνάμι (21.07.365μ.Χ.) Πηγή: Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής Ρώμης

4.      Επίσης ο Σεισμός αναφέρεται σ' άλλα κείμενα του τέλους του 4ου π.Χ. αιώνος:

"Το 365 μ.Χ. κατά την διάρκεια του υπατείας του Βαλεντινιανοΰ και Βάλεντος η θάλασσα ξεπέρασε τα όριά της την 12η ημέρα πριν από τις Καλένδες του Αυγού­στου (21 Ιουλίου)."

Εικ.8 Αποτελέσματα σεισμών στη Μεσόγειο μεταξύ 2ου-4ου αιώνα μ.Χ. Πηγή: Εθνικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής Ρώμης

5.      Στο Λατινικό χρονικό του 5ου μ.Χ. αιώνος Consularia Constatninopolitana. Ο John Cassian ο οποίος ήταν επίσκοπος Αιγύπτου στο βιβλίο του Conlationes αναφέρει για το σεισμικό κύμα που δημιουργήθηκε το 365 μ.Χ. στην Αίγυπτο τις συνέπειες αυτού το ανάγλυφο της περιοχής και τις αλλαγές που έγιναν στη περιοχή της σημερινής ΕΙ Manzala:

"Αφού πήρε το ραβδί και το δισάκι, όπως συνηθίζουν όλοι οι καλό­γεροι οι οποίοι ακολουθούν εκείνο το δρόμο, μας πήγε στην πόλη του, δηλαδή στο Panefisi, γινόμενος ο ίδιος οδηγός της διαδρομής. Τα προάστια γύρω από την πόλη, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου μέρους της γειτονικής περιοχής, κάποτε πολύ πλούσιας (εάν είναι αλήθεια, όπως λέγεται, ότι κάθε προϊόν που πα­ραγόταν από αυτή τη γη εχρησιμοποιείτο για τα βασιλικά γεύματα) τα κατέλαβε η θάλασσα, η ακτογραμμή της οποίας μεταβλήθηκε λόγω ενός απότομου κατακλυ­σμού που, έχοντας καταστρέψει σχεδόν τα πάντα, δημιούργησε αλμυρά έλη σε περιοχές που κάποτε ήσαν γεμάτες ζωή, όπως ακριβώς πνευματικά αφηγείται στον ψαλμό: "Μοίρασε ποτάμια στην έρημο και πηγές νερού στην ξηρασία. Πι­στεύεται, σύμφωνα με τις Αγίες Γραφές, ότι για εκείνη την περιοχή είχε προειπωθεί (από την κακία των κατοίκων της) ότι γόνιμη γη θα ήταν ανάμεσα στα σημεία όπου ξέμενε το αλάτι της θάλασσας". Σε αυτές τις περιοχές, λοιπόν, εκείνος ο κατακλυσμός, μετέτρεψε πολλές μικρές πόλεις συγκεντρωμένες στις κορυφές λό­φων, που μόλις που ξεχώριζαν από την πεδιάδα, σε νησιά που προσφέρουν την ποθητή μοναξιά στους άγιους ερημίτες."

Εικ.9 Ο χάρτης δείχνει τα μοντελοποιημένα ύψη κύματος των τσουνάμι στις ακτές της ανατολικής Μεσογείου, τα οποία προκλήθηκαν από τον σεισμό της 21ης Ιουλίου 365. Πηγή: Richard Ott, https://www.gfz.de/en/press/news/details/21st-july-365-day-of-horror-in-the-mediterranean

6.      Ο ιστορικός Σωκράτης γράφοντας πριν από το 440 μ.Χ., αναφέρει:

"Ακριβώς όταν ο θόρυβος του εμφυλίου πολέμου αναμενόταν, ένας σεισμός συ­νέβη, καταστρέφοντας πολλές πόλεις. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια της πρώτης υπατείας των δύο βασιλέων (εννοείται Βαλεντινιανός και Βάλης)."

Εικ.10 Ακτογραμμή με απολιθώματα στη Δυτική Κρήτη. Πηγή: Richard Ott, https://www.gfz.de/en/press/news/details/21st-july-365-day-of-horror-in-the-mediterranean

7.      Ο ιστορικός Θεοφάνης αναφέρει:

"Μεγάλος σεισμός έγινε το βράδυ της 21ης Ιουλίου σε όλη τη γη. Στην Αλεξάν­δρεια, το θαλάσσιο κύμα σήκωσε τόσο ψηλά τα πλοία που ήταν προσορμισμένα στο λιμάνι, ώστε έφτασαν στις ψηλές οικοδομές και τα τείχη και έπεσαν μέσα στις αυλές και στα δωμάτια. Κατόπιν υπαναχώρησε η θάλασσα και έμειναν στην ξηρά. Οι κάτοικοι έτρεξαν για να πάρουν τα φορτία των πλοίων, αλλά το θαλάσ­σιο κύμα τους έπνιξε όλους. Άλλοι ναυτικοί διηγούνται ότι την ημέρα εκείνη και ενώ βρισκόντουσαν στο μέσον της Αδριατικής, ξαφνικά κάθισε το πλοίο στον πυθμένα της θάλασσας και ύστερα από κάμποση ώρα επανήλθε το νερό και έτσι απέπλευσε."

Αντίστοιχη αναφορά λαμβάνεται και από τον Κεδρηνό.

Εικ.11 Βαθυμετρικός χάρτης του Ιονίου Πελάγους. Πηγή: https://www.nature.com/articles/s41598-022-09058-3

Συμπέρασμα

Οι άνω ιστορικές πληροφορίες των μακροσεισμικών αποτελεσμάτων είναι πολύ σημαντικές και απαραίτητες για τη γνώση των χαρακτηριστικών των σεισμών, αποκτούν όμως μεγαλύτερη, προστιθέμενη αξία με την αυξανόμενη αλματωδώς γνώση της επιστήμης της Σεισμολογίας, όπου μέσω της προόδου δύνανται να εκτιμηθούν και να αξιολογηθούν με την καινούργια γνώση.

 

Δρ. Απόστολος Ε. Παπαφωτίου

Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Οικονομολόγος Ε.Κ.Π.Α.

Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης του Θεοβάδιστου Όρους Σινά Αιγύπτου. (κι αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις)

«Να μας έχετε εμπιστοσύνη, δεν υπάρχει καμία περίπτωση ο χαρακτήρας αυτού του μοναστηριού να αλλάξει και είμαστε σε συνεννόηση με την αιγυπτιακή πλευρά, ώστε αυτό να διασφαλιστεί με τρόπο νομικά ισχυρό στο βάθος των αιώνων», τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός στην ομιλία του προς τη Διπλή Ιερά Σύναξη της μοναστικής πολιτείας στις 4 Ιουλίου 2025.

Ο κ. Μητσοτάκης δεν ανέφερε κάτι για το ιδιοκτησιακό καθεστώς την Μονής, το οποίο και για τον ίδιο πλέον θεωρείται χαμένο. Είναι εύλογο να δεχθούμε ότι σε συζητήσεις με τους μοναχούς αντιλήφθηκε ότι οι μονές υπάρχουν, στέκονται και διατηρούνται μόνο σε ιδιόκτητες εκτάσεις. Και τούτο για να οργανωθεί μοναχικός βίος και ο τρόπος διαβίωσης των μοναχών πρέπει να υπάρχει ηρεμία και ειρήνη, την οποία εξασφαλίζει η ιδιοκτησία, η οποία απαλείφει τον συνεχή φόβο της έξωσης από τον ιδιοκτήτη. Για αυτό και στα μοναστηριακά τυπικά, είτε στα κτητορικά, είτε τα προερχόμενα από τον ιδρυτή ή ανακαινιστή της μονής, περιέχουν κανόνες που διέπουν μεταξύ πολλών την οργάνωση της μονής, τα διακονήματα, τη διοίκηση της περιουσίας και άλλα.

Εικ.1 Η Μονή Σινά με τον περιβάλλοντα χώρο και τον κήπο της στο βάθος της Κοιλάδας Wadiel-Deir. Πηγή: www.tovima.gr/print/diplomatia/apantiseis-xoris-mythous-gia-lftis-epimaxes-idioktisies-sto-sina/

Ως εκ τούτου η υπόσχεσή του για διασφάλιση του χαρακτήρα «με τρόπο νομικά ισχυρό στο βάθος των αιώνων» είναι μετέωρη, έωλη και πλέον εκτός δυνατότητας του.

Ακόμη δεν αναφέρει εάν ο χαρακτήρας της Μονής παραμένει Ελληνορθόδοξος που αποτελεί ταυτοτικό στοιχείο.

1) Απόφαση του Αιγυπτιακού δικαστηρίου

Σύμφωνα με την πρόσφατη απόφαση του Εφετείου της Ισμαηλίας στις 29/5/2025, για την Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, το δικαστήριο έκρινε (αναφέρεται μόνο το ιδιοκτησιακό) ως ανυπόστατο το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής Σινά για τα περιουσιακά της στοιχεία στην ευρύτερη περιοχή, και ως εκ τούτου όσα ακίνητα διαθέτει στην Αίγυπτο περνούν στα χέρια του αιγυπτιακού Δημοσίου. Απόφαση με την οποία καταλύεται κάθε έννοια δικαίου, και μέσω αυτής πραγματοποιείται η υφαρπαγή και η δήμευση της περιουσίας. Κατά τον Αιγύπτιο υπουργό των Εξωτερικών κ. Αμπντελάτι διατηρείται: «το συνεχές δικαίωμα των μοναχών να επωφελούνται (!!!) από το μοναστήρι και τους γύρω θρησκευτικούς και αρχαιολογικούς χώρους».

Εικ.2 Καταυλισμός στους πρόποδες του Όρους Σερμπάλ. Πηγή: The Sinai Portfolio, By The Monastery of st. Catherine, David Roberts (1796-1864).

2) Ιδιοκτησίες της Μονής (επιφάνειες, χρήσεις, έσοδα που επιφέρουν)

Καταγράφονται οι κάτωθι ιδιοκτησίες, μετά από αξιοποίηση των στοιχείων για τα μεγέθη των ιδιοκτησιών, όπως αυτά περιέχονται στην πρόσφατη δικογραφία:

Α) Εκκλησάκια, κελιά

α) Δεκαπέντε (15) από τις ιδιοκτησίες είναι μεμονωμένα ιστορικά παρεκκλήσια διάσπαρτα στην περιοχή του Θεοβάδιστου Όρους, επιφάνειας 13 έως 350 τετραγωνικών μέτρων (στην περίπτωση που τους προσμετράται και κάποιος μικρός προαύλιος χώρος).

β) Δεκατρείς (13) αποτελούν διάσπαρτα μεμονωμένα κτίρια, κελιά ή αποθήκες, εμβαδού 12-200 τ.μ. Ήδη από το τέλος του 2ου μ.Χ. αιώνα παρατηρείται στην ευρύτερη περιοχή κατοίκηση ανθρώπων που απέφευγαν τον κόσμο της εποχής τους για την επίτευξη της τελειότητας στη ζωή τους, στο πλαίσιο του λεγόμενου εσχατολογικού ασκητισμού για να εξελιχθεί σε μοναχισμό 1 αιώνα αργότερα.

Β) Ιστορικοί κήποι

επτά (7) έχουν έκταση μικρότερη από 1 στρέμμα,

δεκαεπτά (17) αναπτύσσονται σε 1-4 στρέμματα,

δώδεκα (12) εκτείνονται σε 4-20 στρέμματα,

ένας (1) περί τα 60 στρέμματα στην Κοιλάδα των Αγίων Τεσσαράκοντα.

Εικ.3 Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης. Πηγή: The Sinai Portfolio, By The Monastery of st. Catherine, David Roberts (1796-1864).

Γ) Παραγωγή προϊόντων

Οι κήποι αυτοί αποτελούν εδάφη άνισης παραγωγικότητας, η οποία δεν είναι ευθέως ανάλογη της έκτασής τους. Η απόδοσή τους εξαρτάται από την ποιότητα του εδάφους, τη δυνατότητα ύδρευσης, την απόστασή τους από τη Μονή. Οι σημαντικότεροι από αυτούς βρίσκονται ακριβώς έξω από το μοναστήρι, αλλά και στις κοιλάδες των Αγίων Αποστόλων, των Αγίων Αναργύρων, της Παναγίας (Μποστάνι) και των Αγίων Τεσσαράκοντα.

Συνιστούν το αποτέλεσμα επίπονης προσπάθειας από γενιές μοναχών που τους δημιούργησαν εκ του μηδενός μεταφέροντας χώμα και που κυριολεκτικά τους υπερασπίστηκαν από τα στοιχεία της φύσης. Οι κήποι αυτοί παράγουν με πολύ κόπο λίγα προϊόντα, καλύπτοντας εν μέρει τις ανάγκες της Μονής, των εργαζομένων και των προσκυνητών. Προφανώς δεν αποτελούν επενδυτικά ακίνητα, ούτε αποφέρουν εισοδήματα, αλλά μόνο περιορισμένες σοδειές.

Εκτός από μικρούς λαχανόκηπους, που τροφοδοτούν σποραδικά το μαγειρείο με κηπευτικά, το κύριο βάρος της καλλιέργειας αποτελούν οι 1.700 περίπου ρίζες διάσπαρτα ξερικά ελαιόδεντρα, που καλύπτουν μέρος των διατροφικών και λειτουργικών αναγκών.

Καλλιέργειες άλλου είδους είναι σποραδικές και συχνά τυχαίες: Πρόκειται για λίγες διάσπαρτες χουρμαδιές και αμυγδαλιές (οι ξηροί καρποί αποτελούσαν πάντα βασικό συμπλήρωμα διατροφής στην έρημο), κάποιες συκιές, μεμονωμένες βερικοκιές και αχλαδιές, οι καρποί των οποίων σπάνια ωριμάζουν και σπανιότερα καταναλώνονται, καθώς, πέρα από τις δύσκολες καιρικές συνθήκες, οι καλλιεργητές έχουν διεκδικητικό ανταγωνιστή την πανίδα της ερήμου. Και το ανθρωπίνως σημαντικότερο: Στην κοιλάδα των Αγίων Τεσσαράκοντα βρίσκονται τα πηγάδια από τα οποία υδρεύεται μέσω αγωγών η Μονή.

Εικ.4 Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης και το πλάτωμα του καταυλισμού. Πηγή: The Sinai Portfolio, By The Monastery of st. Catherine, David Roberts (1796-1864).

3) Χρόνος έκδοσης της δικαστικής απόφασης

Δεν είναι τυχαίος ο χρόνος που εκδόθηκε η απόφαση του Εφετείου για μία υπόθεση που σερνόταν για πολλά χρόνια. Η Αίγυπτος περίμενε να ωριμάσουν οι συνθήκες , να υπάρχει κλίμα από τη μεριά της Ελλάδος συνεχών υποχωρήσεων για «Ήρεμα νερά». Ήδη είχε κερδίσει η Αίγυπτος μερικές χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα στην χάραξη των ΑΟΖ μεταξύ των κρατών. Ακόμη είχε διαπιστώσει την έλλειψη ενδιαφέροντος από την Ελληνική πλευρά, η οποία είχε επαναπαυθεί στον εξωδικαστικό συμβιβασμό χωρίς να εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες που διέθετε.

4) Μερικό συμπέρασμα

Από τις 71 λεγόμενες ιδιοκτησίες της Μονής στην περιοχή του Νοτίου Σινά δεν προκύπτει ιδιαίτερο όφελος για την αιγυπτιακή κυβέρνηση, ούτε τα εδάφη αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν. 71 ήταν τα ακίνητα τα οποία αναφέρονται στο προεδρικό Διάταγμα με αριθμό 263 και ημερομηνία 26 Νοεμβρίου 1979, του προέδρου της Αιγύπτου Ανουαρ Σαντάτ που πιστοποιούσε και βεβαίωνε την ιδιοκτησία της Μονής.

Πολλά από αυτά βρίσκονται μοιρασμένα σε μεγάλα υψόμετρα, σε γρανιτώδεις ορεινούς όγκους, με κορυφές ύψους άνω των 2.000 μέτρων. Άλλα βρίσκονται σε κοιλάδες και σε πλατώματα. Όλα όμως απαιτούν κοπιώδεις ανθρώπινες εργασίες, σε καθημερινή βάση, για να καλλιεργηθούν και να αποδώσουν καρπούς. Οι βροχοπτώσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες και το πολύτιμο νερό, αντλείται από πηγάδια και αποθηκεύεται σε δεξαμενές. Μικρά και υποτυπώδη επιφανειακά φράγματα κατακρατούν τις μικρές ποσότητες των βροχοπτώσεων. Δεν υπάρχει οικονομικό αντικείμενο στις ιδιοκτησίες της Μονής των οποίων οι αξίες είναι ασήμαντες. Επομένως, η δικαστική απόφαση προκλήθηκε από πολιτικές σκοπιμότητες, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη, στο πλαίσιο της σταδιακής οικειοποίησης της Αγίας Αικατερίνης από την Αίγυπτο.

Εικ.5 Η ανάβαση στην κορυφή του Σινά. Πηγή: The Sinai Portfolio, By The Monastery of st. Catherine, David Roberts (1796-1864).

5) Κίνδυνοι από την απόφαση

Μια απόφαση η οποία είναι απολύτως πολιτική και η οποία ως εκ τούτου δεν περατούται στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής, αλλά υπάρχει σχεδιασμός από την αιγυπτιακή πλευρά για περαιτέρω κινήσεις εις βάρος την Μονής, στο πλαίσιο της θρησκευτικής εθνικοποίησης εκ μέρους της Αιγύπτου. Στοχεύει σε μελλοντική αξιοποίηση της ιστορίας των δέκα επτά (17) αιώνων της Μονής και του πνευματικού φορτίου που μεταφέρει η Αγία Μονή. Εφόσον δεν έχει ιδιοκτησία η Μονή, ο ιδιοκτήτης - το Αιγυπτιακό Δημόσιο - δύναται να το αξιοποιήσει σύμφωνα με τους στόχους που έχει θέσει. Η αρχαιολογική υπηρεσία της Αιγύπτου στην οποία υπάγεται είναι εκτελεστικό όργανο για τους στόχους της Αιγύπτου. Στην περίπτωση στην οποία ήθελε να διατηρήσει το θρησκευτικό του χαρακτήρα κι επειδή δεν είναι υποχρεωμένη να κρατήσει τον Ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της Μονής μπορεί να παραχωρήσει τη Μονή έναντι ανταλλαγμάτων και κέρδους σε μοναστικές κοινότητες άλλων Εκκλησιών και Δογμάτων. Οι υποψηφιότητες σε αυτή την περίπτωση θα είναι πολλές, π.χ. η Ρώσικη Εκκλησία, η Κόπτικη και πολλές άλλες. Η πρόσφατη θρησκευτική αλλαγή στη Λάβρα (των Σπηλαίων) του Κιέβου στην Ουκρανία βεβαιώνει πως οι πολιτικές λύσεις καθορίζουν και τις θρησκευτικές. Η Άλωση της Αγίας Μονής και η αδυναμία από την κυβέρνηση να υπερασπιστεί την ύπαρξή της προδικάζουν αντίστοιχες απώλειες για τα Ελληνικά θρησκευτικά ιδρύματα στην Αλεξάνδρεια, Αντιόχεια και Ιερουσαλήμ όπου τα αντίστοιχα κράτη θα μιμηθούν τις πρακτικές της Αιγύπτου.

Εικ.6 Η ανάβαση της οροσειράς του Σινά. Πηγή: The Sinai Portfolio, By The Monastery of st. Catherine, David Roberts (1796-1864).

6) Δράσεις της Ελληνικής Κυβέρνησης

Δυστυχώς η Ελληνική κυβέρνηση ασχολείται με το θέμα μετά το ολέθριο αποτέλεσμα της Άλωσης της Μονής. Είχε τις δυνατότητες να προλάβει τη δικαστική απόφαση εάν είχε δείξει ενδιαφέρον. Ο κ. Μητσοτάκης επανειλημμένως βρέθηκε στην Αίγυπτο και με τον πρωθυπουργό της χώρας κ. Σίσυ. Η Ελλάδα ήταν και είναι ο προθάλαμος για τις χρηματοδοτήσεις της Αιγύπτου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ούτε κι αυτό αξιοποιήθηκε. Απεναντίας, στις 17 Μαρτίου 2024 βρισκόμενος στο Κάιρο προτίμησε να πάει στη όαση της Σίβα αντί στην Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης, που θα ήταν μία επίσκεψη με ουσιαστικό και συμβολικό χαρακτήρα, που θα έδειχνε το ενδιαφέρον του προς όλους, σε χρόνο όπου το δικαστήριο για την Μονή ήταν σε εξέλιξη. Είναι ανησυχητικό και δηλώνει την έλλειψη ενδιαφέροντος από την Ελλάδα το ότι σε όλες τις συναντήσεις του κ. Μητσοτάκη αλλά και άλλων Ελλήνων αξιωματούχων με Αιγύπτιους συναδέλφους ουδέποτε αναφέρεται η Μονή στις συζητήσεις και στα επίσημα Δελτία Τύπου.

7) Γενικό συμπέρασμα

Η Άλωση της Μονής της Αγίας Αικατερίνης, στο Σινά της Αιγύπτου είναι :ένας ακόμη κρίκος της αλυσίδας των αποτυχιών της ομάδας των κων. Μητσοτάκη και Γεραπετρίτη και αποκαλύπτει το κρίσιμο έλλειμμα στην εξωτερική πολιτική που εφαρμόζεται από την άνω ομάδα. Ένα σοβαρότατο θέμα που αφορά την ύπαρξη της Ιεράς Μονής αφέθηκε λόγω άγνοιας, ανεπάρκειας, αδράνειας  και αδιαφορίας της ομάδας, να καταλήξει στην υφαρπαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος  της Μονής, εγγυημένο από την ιστορία των δέκα επτά (17) αιώνων, και οδηγεί πλέον σε επώδυνες μελλοντικές καταστάσεις για τον Ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της και γενικότερα για τον Ελληνισμό.

Εικ.7 Άποψη από τα βουνά προς την Ιερά Μονή και την κοιλάδα Ελ-Ραχά. Πηγή: Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης, Σινά, Αίγυπτος. ΕΝΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ. Κείμενα της Helen C. Evans. Φωτογραφίες του Bruce White.

Μέχρι σήμερα η Ελλάδα δεν αξιοποιεί την πολιτιστική διπλωματία, ούτε έχει δημιουργήσει ένα πλαίσιο που να προβάλλει τα ορθόδοξα μνημεία της, εκτός χώρας, τα οποία είναι μεν δαιδάλματα άλλων εποχών, αποτελούν όμως τη δική μας παρακαταθήκη και πολιτιστική κληρονομιά διαθέτουν οικουμενικό χαρακτήρα παγκοσμίως αποδεκτό.

Είναι πλέον πάγιος ο  τρόπος αντιμετώπισης των θεμάτων που ανακύπτουν  για την πατρίδα μας .με ξένες χώρες. Η κυβέρνηση  και η κλειστή και περιορισμένη ομάδα του κ. Μητσοτάκη που χαράσσει μόνη της και εφαρμόζει την εξωτερική πολιτική της χώρας κινείται πάντοτε μετά τις εξελίξεις. οι οποίες την πιάνουν απροετοίμαστη και ανυποψίαστη. Έχει καταφέρει, το μοναδικό  παγκόσμιο άθλο, να έχει κηρύξει τον πόλεμο στην Ρωσία και να μην έχει σχέσεις με τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών κ. Τραμπ. Με φοβική και ενδοτική συμπεριφορά κινείται έναντι της Τουρκίας.

Το απαράδεκτο προσκύνημα του Υπουργού των Εξωτερικών κ. Γεραπετρίτη στον κ. Ερντογάν κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Αθήνα, δείχνει την υποταγή, την αναγνώριση του κυρίαρχου και ακόμη ποιος είναι ο ισχυρός που πρέπει να στραφούν τα άλλα κράτη και μεταξύ αυτών και η Αίγυπτος το οποίο πράττει πλέον πολλαπλώς.

 

Υ.Γ. Τα στοιχεία για τις ιδιοκτησίες της Αγίας Μονής ελήφθησαν από το άρθρο «Απαντήσεις χωρίς μύθους για τις επίμαχες ιδιοκτησίες στο Σινά (tovima.gr)» του κ. Νικολάου Λ. Φύσσα, βυζαντινολόγου, αρχαιολόγου στο Ίδρυμα Όρους Σινά στην Αθήνα.

 

Δρ. Απόστολος Ε. Παπαφωτίου

Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Οικονομολόγος Ε.Κ.Π.Α.

Απόστολος Παύλος: Ο Απόστολος των Εθνών - Ο Απόστολος των Ελλήνων - Ο Απόστολος των Κορινθίων

Εικ.1 «Άγιος Παύλος», Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, 1608-1614, Museo del Greco, Τολέδο. Πηγή: el.wikipedia.org/wiki/Απόστολος_Παύλος

Άγιοι Τόποι - κατά πρώτον - είναι οι τόποι στους οποίους έζησε, περπάτησε και συναναστράφηκε με τους ανθρώπους ο Χριστός. Ομοίως, Άγιοι Τόποι - κατά δεύτερον - είναι εκείνοι οι τόποι, τα μέρη που τα αγίασε η ζωή και η παρουσία των Αγίων και μεταξύ αυτών και ο Απόστολος Παύλος. Είναι μία συναρπαστική προσωπικότητα στην οποία συγχωνεύονται η ιουδαϊκή θρησκεία, η ελληνική διάνοια και η ρωμαϊκή ενεργητικότητα και τάξη, Εβραίος εξ Εβραίων, πολίτης της ξακουστής πόλης Ταρσού. Ο Παύλος χωρίς σπαθιά και βία σμίλεψε την κοινωνία και έθεσε τις βάσεις για τη δημιουργία ενός καινούργιου κόσμου, μιας νέας ιστορίας. Η εξάπλωση του ελληνικού πολιτισμού τρεις αιώνες πριν από την εμφάνιση του Χριστιανισμού ήταν το υπόβαθρο για τη διάδοση του χριστιανικού μηνύματος, ο οποίος μέσω της σύνδεσης της χριστιανικής πίστης με τον ελληνικό πολιτισμό πέρασε από τον Ιουδαϊσμό στην οικουμένη. Έτσι, η Κόρινθος θεωρείται αγία διότι την επισκέφθηκε ο Απόστολος Παύλος, σχεδόν έναν αιώνα από την επανίδρυση της, όπου έζησε για 18 μήνες την πρώτη φορά στη δεύτερη περιοδεία του το 50 μ. Χ. και 3 μήνες τη δεύτερη φορά στη τρίτη περιοδεία το 55-56 μ. Χ.. Εδώ εργάστηκε, κήρυξε ως φλογερός κήρυκας του Ευαγγελίου και ίδρυσε την Εκκλησία της Κορίνθου. Η εποχή του Αποστόλου Παύλου είναι μία παράδοξη εποχή. Από τη μια μεριά υπήρχε τάση για εξάπλωση και δημιουργία για πολιτικούς λόγους οικουμενικών θρησκειών, από την άλλη μια ασταμάτητη αναζήτηση του ενός Θεού, μιας νοσταλγίας που ανταποκρινόταν στις ανάγκες και στις αναζητήσεις της εποχής. 

Εικ.2 Πολεοδομικό Σχέδιο της Ρωμαϊκής Κορίνθου. Πηγή: David Romano - Α.Σ.Κ.Σ.

Η παραμονή του Παύλου στην Κόρινθο για τόσα μεγάλα χρονικά διαστήματα δεν ήταν τυχαία, καθόσον είναι πλήρως ενσωματωμένος στο πνευματικό τοπίο του τότε γνωστού κόσμου. Επιλέχθηκε η πολυπληθής, πολυπολιτισμική και πολυθεϊστική Κόρινθος ως βάση και εστία του ιεραποστολικού του έργου και λόγω του εξαιρετικού συγκοινωνιακού δικτύου που διέθετε. Τα δύο λιμάνια, το Λέχαιο στον Κορινθιακό Κόλπο, οι Κεγχρεές στο Σαρωνικό και ο μεταξύ τους Δίολκος εξασφάλιζαν εύκολη πρόσβαση έφερναν και έστελναν ανθρώπους, προϊόντα, αγαθά και αντιλήψεις από και προς το γνωστό, την εποχή αυτή, κόσμο. Μετά την καταστροφή το 146π. Χ. από τον ρωμαίο στρατηγό Μόμμιο Αχαϊκό, την ερήμωση και εγκατάλειψη, η πόλη επανιδρύθηκε το 44 π.Χ ως ρωμαϊκή αποικία με το όνομα Colonia laus Julia Corinthiensis και άρχισε να αναπτύσσεται ορμητικά με πολύ πλούτο και κοινωνικές ανισότητες. Ήταν πρωτεύουσα της συγκλητικής Επαρχίας Αχαΐας και έδρα του Ρωμαίου προκόνσουλα (Κυβερνήτη). Εφαρμόζοντας το πολεοδομικό σύστημα που είχε σχεδιασθεί από τη Ρώμη, μετατράπηκε σε ένα τεράστιο εργοτάξιο κατασκευής μνημειακών κατασκευών, ειδικά στη ρωμαϊκή Αγορά (Forum). 

Εικ.3 Σχέδιο της Ρωμαϊκής Αγοράς (Forum) Αρχαίας Κορίνθου. Πηγή: Charles Williams - Α.Σ.Κ.Σ.

Στο χώρο αυτό εκφραζόντουσαν οι σχέσεις εξουσίας και οι ιεραρχικές σχέσεις των διαφόρων κοινωνικών ομάδων. Την εποχή του Παύλου στην Αγορά είχαν κατασκευαστεί η μεγάλη Βασιλική στην οδό Λεχαίου, η Ιουλιανή Βασιλική, οι μικροί ναΐσκοι στο δυτικό άκρο της Αγοράς, ο ναός της Οκταβίας, η μεγάλη τετράστωη αγορά βόρεια του ναού του Απόλλωνος, είχαν γίνει εργασίες διαμόρφωσης στη Νότια Στοά και είχε ολοκληρωθεί το υπερυψωμένο Βήμα (Rostra) μαζί με τα ανατολικά αυτού καταστήματα. Το ρωμαϊκό περιβάλλον ήδη αλλάζει και δίνει τη θέση του σε ελληνικό. Λατρεύονται ενοποιημένες θεότητες της Ανατολής με τις ελληνικές δημιουργώντας συγκρητιστικό κλίμα με τη συνάντηση της θρησκείας και της φιλοσοφίας στο πλαίσιο του γνωστικισμού. Η λατρεία στον αυτοκράτορα και στην οικογένειά του, που γίνεται στο ναό της Οκταβίας, αποτελεί κριτήριο νομιμότητας και στοιχείο συνοχής της κοινωνίας και επιβάλλεται βιαίως, μερικές φορές, ως τέτοιο. 

Εικ.4 Βήμα Γαλλίωνος (Rostra) Αρχαίας Κορίνθου. Πηγή: Απόστολος Παπαφωτίου

Το ανεπτυγμένο εμπόριο και οι χρηματικές συναλλαγές δημιούργησαν ευμάρεια η οποία πολύ γρήγορα κατέκλυσε την πόλη μαζί με ένα τρυφηλό τρόπο ζωής και τις αναγκαίες «ψυχαγωγίες». Είναι η πολυπληθέστερη και η πλέον ευημερούσα πόλη του ελλαδικού χώρου.

Εικ.5. Όψεις Καταστημάτων της Ρωμαϊκής Αγοράς (Forum) Αρχαίας Κορίνθου. Πηγή: Charles Williams - Α.Σ.Κ.Σ.

Είχαν ήδη ξαναρχίσει να εκτελούνται οι Ισθμιακοί αγώνες ανά δύο χρόνια, οι οποίοι είχαν αποκτήσει μεγαλύτερη αίγλη και ενδιαφέρον από τον εμπλουτισμό με τα «Μεγάλα Καισάρεια» ανά τέσσερα χρόνια. Η χρονιά το 51μ.Χ. που ήταν ο Παύλος στην Κόρινθο ήταν χρόνος τέλεσης των Ισθμιακών αγώνων. Η προσέλευση αθλητών, θεατών, ανθρώπων του πνεύματος, ταξιδιωτών από όλη τη Μεσόγειο ήταν ευκαιρία για τον Παύλο να αναπτύξει το σχέδιο του. Η επαφή του Παύλου με τον αθλητισμό παρουσιάζεται ως μαρτυρία στα γραπτά του. Πριν το 473 το βραβείο ήταν στεφάνι από σέλινο που αφθονεί στην Κορινθία και το οποίο αντικατέστησε προηγούμενο από το πεύκο. Ο Πίνδαρος στις ωδές του, αναφέρει τέσσερις (4) φορές για βραβείο από μαραμένο σέλινο, ενώ στη Νεμέα ήταν από φρέσκο χωρίς να κάνει καμία αναφορά για πεύκινο. Περίπου μετά δύο (2) αιώνες το πεύκινο στεφάνι επανήλθε στους Ισθμιακούς αγώνες και στους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους και τα δύο στεφάνια εμφανίζονται στους αγώνες. Αυτή ήταν και η κατάσταση που εμφανίζεται την εποχή του Αποστόλου Παύλου στα Ίσθμια. Όταν ο Παύλος γράφει στους Κορινθίους (Α΄ 9-25) για φθαρτό στεφάνι, ως έπαθλο στους αθλητές, φαίνεται ότι είχε στο μυαλό του το στεφάνι από σέλινο, το οποίο σαπίζει γρήγορα και όχι στεφάνι από το πεύκο, το οποίο διατηρείται αμάραντο για αρκετές ημέρες.

Εικ.6 Τρίκλιτη Βασιλική, πιθανόν αφιερωμένη στον Απόστολο Παύλο, στο Βήμα Γαλλίωνος (Rostra) Αρχαίας Κορίνθου. Πηγή: Charles Williams - Α.Σ.Κ.Σ.

Αυτή η παράξενη, φαινομενικά ακατάλληλη προτίμηση για τα μαραμένα χόρτα, ίσως έχει παρακινήσει τον Παύλο να δώσει έμφαση στην αντίθεση μεταξύ του φθαρτού στεφάνου των αθλητών με το άφθαρτο βραβείο που δίδεται σε αυτούς, οι οποίοι σαν τον Απόστολο επιμένουν την άσκηση των χριστιανικών αρετών. Η εργασία του ως σκηνοποιού του έδινε περισσότερες ευκαιρίες να έλθει κοντά στο κόσμο και εύκολα να κατηχήσει. Είναι εύλογο να υποθέσουμε ότι εργάστηκε ως σκηνοποιός και στα Ίσθμια καλύπτοντας τις στεγαστικές ανάγκες του πλήθους των επισκεπτών. Ο Παύλος παρέλαβε τη διδασκαλία του Χριστού και την προσέφερε στον κόσμο με τη σφραγίδα της δικής του σκέψης κατά την οποία το κέντρο της ιστορίας και του κόσμου είναι ο Χριστός. Εκεί που χορηγείται η χάρη και φυλάσσεται η πίστη είναι η Εκκλησία. Τα προβλήματα με τα οποία ο Παύλος ήλθε αντιμέτωπος στην Κόρινθο παρουσιάζονται στις επιστολές του, από όπου προκύπτει ότι η χριστιανική κοινότητα της Κορίνθου αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό δείγμα ανάπτυξης μιας πρωτοχριστιανικής κοινότητας.

Εικ.7 Αναπαράσταση του κεντρικού τμήματος Αρχαίας Κορίνθου. Πηγή: Νίκος Παπαχατζής

Συγχρόνως, παρουσιάζεται και ο ιδιοφυής τρόπος που αντιμετώπισε την κρίση στην Εκκλησία της Κορίνθου με τη σύγχρονη επίλυση πρακτικών προβλημάτων που απασχολούσαν την κοινωνία, όπως οι σχέσεις των ανθρώπων, η ζωή, ο θάνατος, η λύπη, η αγαμία, η δουλεία, η παρθενία, η πορνεία, ο γάμος και άλλα. Ότι έχει γράψει ο Παύλος αποτελεί έκκληση για αγάπη. Μέσω του τρόπου αυτού βιώνουμε συναισθήματα με καθολική ισχύ, χωρίς να χάνουμε την προσωπικότητα μας που μας διακρίνει από τους άλλους ανθρώπους. Χαρίζει, μεταξύ των πολλών, ο Παύλος στην ανθρωπότητα δύο από τις υψηλότερες δωρεές του χριστιανισμού που αναφέρονται και οι δύο στη Α΄ προς Κορινθίους Επιστολή, την Εκκλησία ως Σώμα Ιησού Χριστού (12, 21-27) και τον ύμνο στην αγάπη (13, 1-13). Η Εκκλησία ως Σώμα Ιησού Χριστού παίζει καθοριστικό ρόλο στον τρόπο που αναπτύσσεται ο Χριστιανισμός τις δύο χιλιετίες και συγχρόνως αποτελεί δύναμη ενότητας και αποτροπής σε περίπτωση σχίσματος. Η αδιάρρηκτος ενότητα αυτής με το πρόσωπο και το απολυτρωτικό έργο του Χριστού δεικνύει και την ιστορική υπόσταση της Εκκλησίας, εκεί όπου πραγματώνεται η ζωοποιός ενέργεια του Χριστού στο σώμα των πιστών. Όσον αφορά την αγάπη, κατά τον Παύλο δεν είναι απλώς ένα συναίσθημα, μία ηθική εκδήλωση, αλλά μία βαθύτερη καθολική σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο και τους άλλους. Το πνεύμα της πληροί τις προσωπικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων αλλά και ευρύτερα με το σύνολο της κοινωνίας και μέσω αυτής προκύπτει ο τρόπος ζωής, που αποτελεί την ουσία της αναγεννημένης ανθρωπότητας.

Εικ.8 «Ο Άγιος Παύλος συγγράφει τις Επιστολές του», Valentin de Boulogne ή Nicolas Tournier, περ. 1620, Blaffer Foundation Collection, Houston. Πηγή: el.wikipedia.org/wiki/Απόστολος_Παύλος

Τα αδιέξοδα του σύγχρονου κόσμου αναδεικνύουν την επικαιρότητα του Παύλειου λόγου. Το πρόβλημα του ανθρώπου σήμερα δεν είναι η εξωτερική επισήμανση των ορίων της επιστήμης και της τεχνολογίας αλλά η επανεύρεση του εαυτού του και η αποκατάσταση των σωστών σχέσεων με τον πλησίον, τη φύση και το Θεό.

 

Δρ. Απόστολος Ε. Παπαφωτίου

Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Οικονομολόγος Ε.Κ.Π.Α.