1η Σεπτεμβρίου 2009, Ημέρα προσευχής για το φυσικό περιβάλλον

Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται κάθε χρόνο το «Σεπτόν Πατριαρχικόν Μήνυμα, επί τή ημέρα της προσευχής υπέρ του φυσικού περιβάλλοντος (01/09)».

Κάθε χρόνο, κατά την αρχή της Ινδίκτου, γίνεται αναφορά εκ μέρους του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου για το λεγόμενο οικολογικό πρόβλημα. Άρχισε εδώ και είκοσι πέντε (25) χρόνια περίπου, από τον αείμνηστο Οικουμενικό Πατριάρχη Δημήτριο και συνεχίζεται από τότε κάθε χρόνο, με την έναρξη του εκκλησιαστικού έτους την 1^η Σεπτεμβρίου.

Στην αρχή η αναφορά ήταν προειδοποίηση και αποσκοπούσε στην ευαισθητοποίηση και στην κινητοποίηση του ανθρώπου για τις ολέθριες συνέπειες από την κακή χρήση του περιβάλλοντος. Στις μέρες μας έχει γίνει θλιβερή πραγματικότητα.

Η αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων, η άμετρος κατανάλωση ενέργειας, ο προσανατολισμός του ανθρώπου στην ευημερία και στον ευδαιμονισμό με κύριο στόχο μόνο το κέρδος, δημιούργησε αυτή τη συνεχή περιβαλλοντική κρίση. Κρίση η οποία μαστίζει όλο τον κόσμο, όλο τον μικρό μας πλανήτη από άκρου εις άκρον. Πρόβλημα οικουμενικό και πανανθρώπινο, το οποίο επηρεάζει κάθε άνθρωπο πλούσιο ή πτωχό, νέο ή ηλικιωμένο σε κάθε γωνιά της γης. Το μείζον αυτό πρόβλημα μαζί με αυτό της πενίας και των συνεχών πολέμων, καταδεικνύουν την αδυναμία του ανθρώπου όχι μόνο να διαχειρισθεί κατά τρόπο σώφρονα τον κόσμο του, αλλά να γίνεται βιαστής και καταστροφέας της φύσεως.

Η υπερκατανάλωση των υλικών αγαθών από τον ευδαιμονιστή άνθρωπο οδηγεί στην ανάγκη της υπερπαραγωγής. Για την κάλυψη των αναγκών αυτών πιέζεται υπέρμετρα και τελικά βιάζεται η φύση. Η υπέρμετρη και αλόγιστη εκμετάλλευση της κτίσεως από τον άφρονα άνθρωπο εξαντλεί τους φυσικούς πόρους, προκαλεί την υπερθέρμανση του πλανήτη και βρίσκει εφαρμογή η γνωστή θεωρία του θερμοκηπίου. Το φαινόμενο αυτό θα οδηγήσει στον αφανισμό της ζωής και στην μετατροπή μεγάλων περιοχών σε άνυδρο και έρημο τόπο.

Η πίεση για περισσότερη δόμηση και εκμετάλλευση, μαζί με τις κλιματικές αλλαγές αυξάνουν σε όλο τον κόσμο τον αριθμό των πυρκαγιών. Αυτές καταστρέφουν και αφανίζουν τα όρη, τα άλση και το πράσινο με τρομακτικές συνέπειες για την ίδια τη ζωή.

Ακόμα τα δυο τελευταία χρόνια υπήρξαν εποχή μεγάλης αβεβαιότητας για ολόκληρο τον κόσμο.

Τα χρηματοοικονομικά συστήματα δημιούργησαν φόβο, αβεβαιότητα και πενία. Και καλούμεθα όλοι, όσο μακριά και να είμαστε από τα κέντρα λήψεως των αποφάσεων αυτών οι οποίοι προξένησαν την καταστροφή, να πληρώσουμε όλοι εμείς.

Ενώ αυτοί οι υπεύθυνοι της καταστροφής προσπορίζονται τα οφέλη και καρπούνται όλου του πλούτου.

Συγχρόνως οι υπεύθυνοι, λίγοι στον αριθμόν, δεν είναι πρόθυμοι να διαθέσουν έστω καί ελάχιστα ποσά για την ανακούφιση και θεραπεία της οικτράς καταστάσεως στην οποία έχουν οδηγήσει τον άνθρωπο και ολόκληρη την κτίση.

Και αποτελεί η συμπεριφορά του ανθρώπου προς την κτίση έκφραση και εικόνα την οποία έχουμε για τον εαυτό μας. Εάν πιστεύουμε ότι είμαστε μόνο καταναλωτές, τότε καταναλίσκουμε και ξοδεύουμε όλη τη γη. Εάν όμως πιστεύουμε ότι είμαστε πλασμένοι κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση του Θεού, τότε λαμβάνομεν υπόψη όλη την "εν Σοφία κτίση" και το Ποίημα του Ποιητού και Θεού.

Πρέπει λοιπόν να δημιουργηθεί στον άνθρωπο και να αναπτυχθεί περιβαλλοντική συνείδηση και οικολογική ευαισθησία. Ακόμα να αποκτηθεί περιβαλλοντική ηθική και θεολογική συμπεριφορά έναντι της κτίσεως. Η χρήση του κόσμου και η απόλαυση των υλικών αγαθών να γίνεται σε νέα πλαίσια. Αυτό προϋποθέτει αλλαγή στον τρόπο σκέψεως και ριζική μεταβολή του τρόπου ζωής. Εξάλλου, το οικολογικό πρόβλημα είναι στη βάση του θεολογικό και όχι ανθρωποκεντρικό.

Έτσι αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον η προσευχή του Οικουμενικού Πατριάρχη και η πίστη και βεβαιότητα την οποία εκπέμπει για την ανακαίνιση ολόκληρου του κόσμου.